مدلی برای تعیین اجزای بیلان آب سطحی و زیرزمینی دشت تویسرکان

Abstract

بیلان آبی دشت‌ها از مهم­ترین مسائلی است که در مدیریت منابع آب و تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های منابع طبیعی، محیط زیست و کشاورزی مورد توجه می‌باشد. این در حالی است که بررسی بیلان آبی به علت ورودی‌ها و خروجی‌های زیاد و عدم قطعیت‌هایی که در تخمین برخی پارامترها در طبیعت وجود دارد، پیچیدگی‌های زیادی را در محاسبات ایجاد می‌کند. بررسی همزمان بیلان آب سطحی و زیرزمینی به­علت افزایش مولفه­های ورودی و خروجی در دشت و حوضه‌های آبخیز منتهی به آن، این پیچیدگی را دو چندان می‌نماید. بنابراین هدف از انجام تحقیق حاضر، ارائه مدلی جامع و در عین حال ساده برای تعیین اجزای بیلان آبی دشت‌ها و حوضه‌های آبخیز منتهی به آنها می‌باشد که تمامی پارامترهای بیلان آب سطحی و زیرزمینی را در بر گیرد. بدین منظور، پس از دریافت داده‌های بارش، رواناب، نقشه‌های پایه اولیه و اطلاعات ژئوهیدرولوژیکی دشت تویسرکان همدان، به تحلیل داده‌ها و تعیین ورودی‌ها و خروجی‌های دشت پرداخته شد. پس از اینکه بیلان آبی سطحی و زیرزمینی به­صورت جداگانه بررسی شد، در نهایت فرمول ساده و جامعی برای تعیین بیلان آبی دشت ارائه گردید. از مزایای فرمول ارائه شده کاهش تعداد مولفههای ورودی بیلان از 6 به 3 (شامل رواناب ورودی، جریان زیرقشری ورودی و بارش) و کاهش مولفه‌های خروجی از 5 به 3 (تبخیر و تعرق، جریان زیرسطحی خروجی و رواناب خروجی) می‌باشد.