تنوع رده‌بندی و ژنتیکی خاک در واحدهای مختلف ژئومرفیک در منطقه مرند، آذربایجان شرقی

Abstract

در این پژوهش از غنا و تنوع رده‌بندی خاک برای بررسی تکامل خاک در چهار واحد ژئومرفیک پدیمنت سنگی و پدیمنت پوشیده، دشت دامنه‌ای و دشت آبرفتی و از غنای ژنتیکی برای ارزیابی تأثیر سیستم طبقه‌بندی بر غنای خاک در منطقه مرند استفاده گردید. تعداد 26 پروفیل در درون واحدهای مختلف حفر و نمونه برداری شد. محاسبه شاخص‌های تنوع خاک با در نظر گرفتن خاکفردها و مساحت هر نوع خاک در سطوح مختلف سیستم جامع طبقه‌بندی آمریکایی و همینطور افق‌های مشخصه صورت گرفت. <em>شاخص غنا در سطح رده از پدیمنت سنگی تا دشت آبرفتی افزایش یافته و در سطح زیررده، دشت آبرفتی با چهار </em><em>نوع </em><em>زیررده غنی‌ترین واحد ژئومرفیک بود. مقدار این شاخص در پدیمنت پوشیده و دشت دامنه‌ای در سطح گروه‌بزرگ و زیرگروه اختلاف ناچیزی داشته و </em>در سطح خانواده شاخص‌ها در همه واحدها به جز دشت آبرفتی افزایش می‌یابد. تعداد تاکساها از سطح رده تا خانواده رو به افزایش گذاشته و پدیمنت سنگی، به دلیل عدم امکان رسوبگذاری، دارای کمترین غنا بود. شاخص تنوع رده‌بندی در هر واحد از رده تا خانواده به دلیل افزایش شاخص غنا افزایش یافته و شاخص‌های تنوع محاسبه شده برمبنای تعداد پروفیل از شاخص محاسبه شده برمبنای مساحت بالاتر می‌باشد. افق کمبیک غالب ترین افق مشخصه در منطقه بوده و از نظر ژنتیکی دشت دامنه‌ای غنی‌ترین واحد می‌باشد. تنوع ژنتیکی خاک وابسته به سیستم طبقه‌بندی بوده و نشان می دهد که سیستم جامع آمریکایی،خاک‌های مناطقی را که از نظر ژئومورفولوژیکی فعال هستند یکنواخت‌تر نشان می دهد.