مدلسازی رابطه دبی - اشل در رودخانه‌ها با استفاده از سیستم‌های هوشمند

Abstract

اندازه­گیری دائمی دبی رودخانه­ها در ایستگاههای هیدرومتری مخصوصاً در مواقع سیلابی غالباً پر هزینه و مشکل می‌باشد، بدِِین منظور جهت مدل­سازی رابطه دبی- اشل مدل­های ریاضی و هوشمند متعددی توسعه یافته و مورد استفاده قرار می­گیرد. در این تحقیق از سه روش شبکه­های عصبی مصنوعی ، سیستم استنتاج عصبی- فازی و برنامه‌ریزی ژنتیک برای مدل­سازی رابطه دبی-اشل روزانه در دو ایستگاه یامولا و سوقوتلوهان واقع در رودخانه قیزیلیرماک کشور ترکیه استفاده شده است. مدل­سازی رابطه دبی- اشل با سه روش مذکور با ترکیب­های مختلف ورودی شامل اشل­ها و دبی انجام شد که با توجه به نتایج ارزیابی­، روش سیستم استنتاج عصبی- فازی از دقت بیشتری برخوردار است. بدلیل قابلیت استخراج رابطه ریاضی و انتخاب متغیرهای معنی­دار توسط روش برنامه­ریزی ژنتیک، مدل حاصل از این روش با چهار عمل اصلی{+,-,*,/}وبا ضریب تعیین، ریشه میانگین مربعات خطا و قدرمطلق میانگین خطا در ایستگاه یامولا به ترتیب 000/1، 974/0، 552/0 و درایستگاه سوقوتلوهان 999/0، 095/1 و 630/0 به عنوان بهترین مدل دبی-اشل انتخاب گردید.