غیرمتحرک کردن روی (Zn) در دو خاک آلوده به روی

Abstract

استفاده از غیرمتحرک کننده­ها یکی از روش­های مؤثر برای کاهش اثرات زیان­آور فلزات سنگین در خاک است. در پژوهش حاضر کارایی این روش برای کاهش میزان Zn محلول و قابل­استخراج با DTPA دو خاک قلیایی و اسیدی آلوده به Zn (200 میلی­گرم Znبر کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی و دو هفته نگهداری در دمای C^°5/0±25 در اینکوباتور) مورد بررسی قرار گرفت. دو خاک قلیایی و اسیدی آلوده به Zn در دو شرایط رطوبتی ظرفیت مزرعه و غرقاب (با و بدون 50 گرم کود گاوی بر کیلوگرم خاک) قرار گرفته و به مدت یک ماه در اینکوباتور نگهداری شدند. نتایج نشان داد که تیمار غرقاب با مصرف کود گاوی، بیشترین کاهش را در Zn محلول و قابل ­استخراج با DTPA خاک قلیایی (به ترتیب 97 و 75 درصد) و اسیدی (به ترتیب 85 و 78 درصد) سبب شد. برای بررسی اثر مواد فسفاتی، پنج گرم فسفر بر هر کیلوگرم خاک از منابع مونو­کلسیم فسفات، تری­کلسیم فسفات، پتاسیم مونو­هیدروژن فسفات، پتاسیم دی­هیدروژن فسفات و اسید فسفریک به خاک اسیدی آلوده اضافه گردید. نتایج نشان داد که Zn محلول در تیمار پتاسیم مونو­هیدروژن فسفات 88 درصد و Zn قابل­استخراج با DTPA در تیمار تری­کلسیم فسفات 5/12 درصد کاهش یافتند. در آزمایشی دیگر، افزودن 10 گرم کربنات کلسیم بر کیلوگرم خاک اسیدی آلوده شده، سبب کاهش Zn محلول به میزان 97 درصد و قابل­استخراج با DTPA به میزان 43 درصد گردید.