بررسی تحلیلی نقش بازدارنده «مرگ و مرگ‌اندیشی» از دیدگاه اسلام و مسیحیت با تأکید بر قرآن و عهدین

Abstract

سؤال اصلی پژوهش این است که از دیدگاه اسلام و مسیحیت و بر اساس قرآن و عهدین، ماهیت مرگ و نقش مرگ‌اندیشی در حیات انسان، چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی باهم دارند؟ بر این اساس، با استفاده از روش کیفیِ توصیفی و با رویکرد تحلیل محتوای کیفی و با جمع‌آوری، کدگذاری و تحلیل داده‌های قرآن و عهدین به این نتیجه رسیدیم که مرگ در قرآن و عهد قدیم به معنای مرگ جسمانی است و تقدیر عمومی و حتمی خداوندی است. مرگ در قرآن اثر گناه نخستین نیست و نسل بشر در اثر گناه نخستین آلوده نشده‌اند. نقش مرگ‌اندیشی نیز در قرآن و عهد قدیم تا حدی شبیه به‌هم و بازدارندگی از خطا و گناهان از کارکردهای مهم آن در این دو منبع است؛ اما در عهد جدید این نگاه به مرگ به‌کلی دگرگون شده است. عهد جدید در کنار مرگ جسمانی، مرگ روحانی را به تصویر می‌کشد که پیامد گناه نخستین است. بر اساس این دیدگاه، همه محکوم به مرگ‌اند مگر کسانی که به مسیح ایمان بیاورند. بر این مبنا نقش بازدارندگیِ مرگ‌اندیشی نیز در این الهیات کمتر متصور است.