شناسایی عوامل زمینه ساز فرسودگی زناشویی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل زمینه­ساز فرسودگی زناشویی در بافت اجتماعی-فرهنگی شهر کرج انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهش­های کیفی است که با استفاده از روش نظریه­ داده بنیاد انجام ‌شده است. بدین منظور با روش نمونه­گیری هدفمند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه­ساختاریافته داده­ها جمع‌آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری تعداد 17 مرد و زن از واجدین شرایط مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده­ها با استفاده از فنون ارائه­‌شده توسط اشتراوس و کربین انجام شد. تجزیه‌وتحلیل داده­های به­دست‌آمده در کدگذاری باز، منجر به شناسایی 247 کد ثانویه، 30 مفهوم، 9 مقوله و 3 طبقه­ کلی شامل عوامل فردی، زوجی و بافتی شد. نتایج نشانگر این است که کاهش صمیمیت، مقوله مرکزی الگوی یافته­های پژوهش است. ویژگی­های شخصیتی ناسازگار جزء شرایط علی و شناخت ذهنی ناکارآمد جزء شرایط زمینه­ای در فرسودگی زناشویی است. به‌­علاوه، عوامل فشارزای بیرونی و تجارب استرس­زا در زیر شرایط مداخله­گر قرار گرفت. نتایج نشان داد که به‌­کارگیری راهبردهایی از قبیل نبود رفتارهای مراقبتی، تعامل منفی و کمبود شور و هیجان زوجی به پیامدهایی همچون رکود و نبود رشد و بالندگی و درنهایت فرسودگی زناشویی منجر شد.