گاوخونی، تالاب خاموشی دیگر در مرکز ایران

Abstract

تالاب بین المللی گاوخونی یکی از تالاب های مهم کشور می باشد که پایاب حوضه آبخیز رودخانه زاینده رود است و به دلیل اهمیت اکولوژیکی آن، در در سال 1349 در کنوانسیون رامسر به ثبت جهانی رسید. این تالاب کارکردهای مختلف زیست محیطی دارد که از جمله آن ها کاهش اثرات تغییر اقلیم ، گردشگری طبیعی، پالایش آب و هوا، تغذیه سفره های آب زیر زمینی، تثبیت شن های روان ، تولید علوفه، تنوع گونه ای و زیستگاه حیات وحش می باشد. این تالاب به عنوان یکی از اکوسیستم های با ارزش طبیعی کشور، ذخیره گاه گونه های گیاهی و جانوری متنوع است. پوشش گیاهی تالاب گاوخونی و مناطق پیرامون آن شامل 24 تیپ گیاهی می باشد که بیشترین مساحت متعلق به تیپ های گیاهی <em>Salsola tomentosa</em><em>-</em><em>Artemisia.sieberi</em> و <em>Calligonum commusum - Stipagrostis karelinii</em> می باشد. همچنین این منطقه زیستگاه گونه های مختلف پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهیان بوده است. تغییرات کمی و کیفی آب ورودی به تالاب در سال های اخیر منجر به خشک شدن کامل بخش های وسیعی از آن شده که از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری با ارزش منطقه را به دنبال داشته است که از بین گونه های گیاهی می توان به <em>Aeluropus</em><em>littoralis</em><em> ،</em><em> Halocnemum</em><em>strobilaceum</em><em> ،</em><em>Phragmites</em><em>australis</em>و<em>Salicornia</em><em>persica</em> اشاره کرد. تبدیل این اکوسیستم طبیعی منطقه مرکزی کشور به کانون بحران فرسایش بادی و تولید ریزگرد تهدیدی برای مناطق مسکونی و کشاورزی پیرامون آن می باشد.