راهبرد ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی ایران: از تغییر نظام تا تغییر رفتار (روایت اپوزیسیون فارسی زبان رسانه ای)

Abstract

رفتار غرب و دستگاه دیپلماسی و تبلیغاتی غرب در قبال جمهوری اسلامی نشان می­دهد که ایالات متحده در برخورد با این نظام سیاسی، دست کم پنج راهبرد را پشت سر گذاشته­اند: راهبرد اول تلاش برای جلوگیری از وقوع انقلاب در سالهای منتهی به پیروزی آن در ایران است. راهبرد دوم، ارتباط گیری موثر با جریانات انقلابی موسوم به جریان معتدل در ماه­های اولیه بعد از پیروزی (جریان ملی­گرایی بازرگان) است. راهبرد سوم، تلاش برای تغییر قهری نظام انقلابی از طریق جنگ سخت است، راهبرد چهارم، تلاش برای تغییر نرم نظام اسلامی است. راهبرد پنجم، تمرکز بر تغییر رفتار انقلابی ایران به جای تغییر نظام سیاسی است. راهبرد اخیر، زمانی ظهور و بروز می­یابد که چهار راهبرد قبلی در کوتاه مدت، مجال عملیاتی شدن نمی­یابند. با این وصف، پرسش اصلی مقاله آن است که هدف نهایی آمریکا در برخورد با جمهوری اسلامی ایران، پیگیری عملی و موثر کدام راهبرد است: تغییر نظام یا تغییر رفتار؟ فرضیه اصلی مقاله، در چارچوب رویکرد منظومه­ای لاکلاو و موف در تحلیل گفتمان، آن است که حتی در صورتی که در رویکرد خوشبینانه تغییر رفتار را راهبرد آمریکایی­ها مفروض بگیریم، این تغییر رفتار به تغییراتی در نقطه کانونی گفتمان انقلاب اسلامی و شالوده شکنی تدریجی آن به رغم حفظ سبک و سیاق ظاهری آن به عنوان نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران خواهد انجامید و بنابراین تغییر واقعی رفتار جمهوری اسلامی لاجرم به عملی شدن سناریوی تغییر نظام نیز خواهد انجامید.