جداسازی و شناسایی باکتری‌های حل‌کننده روی و بررسی کارایی چند حامل در زنده‌مانی جدایه برتر

Abstract

روی یکی از عناصر کم‌مصرف است که در خاک‌های آهکی عمدتا به شکل‌های کم‌محلول وجود دارد. یکی از راه‌های فراهمی روی مورد نیاز گیاه در این شرایط، استفاده از میکروارگانیسم‌ها در قالب کود زیستی است. برای عرضه این کودها نیاز به حامل مناسب می‌باشد. لذا، این تحقیق به منظور جداسازی و شناسایی باکتری‌های حل‌کننده روی از خاک‌ها و بررسی زنده‌مانی سویه برتر در حامل‌های مختلف به مدت نه ماه در قالب طرح پایه کاملا تصادفی دو فاکتوره (حامل و زمان) با سه تکرار اجرا گردید. حامل‌های جامد، شامل پرلیت، پیت ماس، خاک اره، تفاله چغندرقند، کود دامی، ورمی‌کمپوست، آزولا، بیوچار (آزولا و سیب)، سبوس و تالک بودند. در این تحقیق، زادمایه‌های باکتری‌یایی تهیه شده با جمعیت اولیه یکسان پس از نگهداری در دمای اتاق از نظر توان زنده‌مانی باکتری مورد مقایسه قرار گرفتند. برای شمارش باکتری‌های زنده در حامل‌های میکروبی، در هر ماه از روش شمارش MPN استفاده شد. نتایج نشان داد که از 24 نمونه خاک، تعداد 15 جدایه باکتری‌ حل‌کننده روی جداسازی و خالص‌سازی شد. پنج جدایه‌ی برتر از لحاظ انحلال ترکیب نامحلول روی، جهت شناسایی مولکولی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس توالی ژن 16S rRNA، سه جدایه‌ به جنس سودوموناس و دو جدایه به انتروباکتر تعلق داشتند. از بین باکتری‌های شناسایی شده باکتری سودوموناس فلورسنس (Ur 22) توان کمی (2/75 میلی‌گرم در لیتر) و توان کیفی (28/2) بالایی در انحلال‌ ترکیب نامحلول فسفات روی داشت. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین لگاریتم جمعیت شمارش شده بعد از گذشت نه ماه در حامل بیوچار سیب ( log cfu g-107/5) و بیوجار آزولا ( log cfu g-107/5) و کمترین جمعیت شمارش شده در حامل تالک ( log cfu g-111/2) به دست آمد. بطور کلی می‌توان بیان داشت که از بین حامل‌های مورد آزمایش، بیوچار بعلت ویژگی‌های خوب و مقرون به‌صرفه بودن از نظر اقتصادی توصیه می‌شود.