ارائه مدل ترکیبی جهت ارزیابی ریسک های زیست محیطی استان مازندران با استفاده از روش های دیماتل و تابع زیان تاگوچی

Abstract

<strong>ارزیابی ریسک </strong><strong>­</strong><strong>های زیست </strong><strong>­</strong><strong>محیطی</strong><strong>­</strong><strong>(</strong><strong>EAR</strong><strong>)</strong><strong>­</strong><strong> را می </strong><strong>­</strong><strong>توان به ­عنوان یکی از ابزارهای مهم تحقق توسعه پایدار دانست. هدف از انجام این تحقیق شناسایی انواع ریسک </strong><strong>­</strong><strong>های زیست محیطی استان مازندران و ارائه یک مدل ترکیبی به ­منظور ارزیابی و اولویت بندی آن ­ها می­ باشد که در نتیجه آن می­ توان مخاطرات زیست ­محیطی را به ­نحو مطلوب­ تری مدیریت نمود. در این تحقیق از نظرات 9 نفر از مدیران با تجربه اداره حفاظت محیط زیست استان مازندران و اساتید برجسته دانشگاهی در این حوزه به ­عنوان خبره استفاده و ساختار شکست ریسک ­های زیست­ محیطی در سه سطح تعریف گردید. سپس با استفاده از تکنیک دیماتل اهمیت دسته ­های ریسک و وزن آن­ ها تعیین شد. در مرحله بعد معیارهای مختلفی جهت ارزیابی ریسک­ ها مشخص و تعریف گردید که براساس روش تابع زیان تاگوچی، هر ریسک در هر معیار مورد ارزیابی قرار گرفت و امتیاز زیان آن­ ها محاسبه شد. براساس نتایج به ­دست آمده دسته­ های ریسک فرهنگی، فیزیکوشیمیایی و اقتصادی از اهمیت بیش ­تری برخوردار بوده و بر سایر دسته ­های ریسک تأثیرگذار می ­باشند. هم­ چنین پساب شهری و صنعتی، آفت و بیماری گیاهی و جانوری، برداشت بی ­رویه منابع جنگلی و معدنی، تخلیه و دفع پسماندها و ... به ­ترتیب به ­عنوان مهم ­ترین ریسک­ های زیست­ محیطی ارزیابی گردید.</strong>