ارزیابی سیستم حمل و نقل همگانی (خط ویژه) براساس رضایت‌مندی و اولویت‌های مسافران (مطالعه موردی: خط ویژه اتوبوس شهر رشت)

Abstract

امروزه در علم مهندسی ترافیک، تحلیل و سنجش عملکرد سیستم­های حمل‌ونقل همگانی از جایگاه مهمی برخوردار است. تاکنون، در برخی از شهرهای ایران سیستم اتوبوسرانی از کارایی خوبی برخوردار نبوده است و بسیاری از روش‌های مدیریتی همچون اختصاص خطوط ویژه، برنامه زمان‌بندی منظم حرکت اتوبوس‌ها که برای بالا بردن کارایی این سامانه لازم است، مورد توجه کافی قرار نگرفته است. هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر استفاده شهروندان از اتوبوس­های شهری در حمل و نقل همگانی شهر رشت و به‌ویژه میزان رضایت­مندی آن­ها از خط ویژه خیابان امام خمینی (ره) بود. بدین منظور با بررسی­های مختلف میدانی و همچنین برداشت­های ترافیکی از خط ویژه محور امام خمینی، نقاط ضعف و قوت این مسیر مشخص شد. همچنین با تهیه دو پرسشنامه مختلف و برداشت 84 نمونه (پرسشنامه اول) و 374 نمونه (پرسشنامه دوم) به بررسی میزان رضایت­مندی شهروندان و کسبه حاشیه خط ویژه اتوبوس محور امام خمینی پرداخته شد. نتایج نشان داد که حدود 95 درصد کسبه‌ی این محور اعتقاد داشتند که احداث خط ویژه، سبب کاهش درآمد آن‌ها شد. گرچه با وجود کمبود امکانات، تسهیلات و طراحی ضعیف مسیر و کمبود ناوگان سیستم اتوبوسرانی، خط ویژه امام خمینی از رضایت بالایی در بین شهروندان برخوردار بود.