بررسی اثرات فلز سنگین مس بر برخی شاخص های فیزیولوژیکی ماهی فیتوفاگ پرورشی (Hypophthalmichthys molitrix)

Abstract

<strong>در این تحقیق، به­ منظور تعیین سمیت حاد فلز سنگین مس بر برخی شاخص ­های خونی و بیوشیمیایی ماهی فیتوفاگ، 270 قطعه ماهی در مجاورت غلظت</strong><strong>­</strong><strong>های 0، 5 و 10 میلی­ گرم در لیتر نیترات مس </strong><strong>(</strong><strong>Cu(No3)2</strong><strong>)</strong><strong> قرار گرفتند. نمونه ­برداری از ماهیان در زمان­ های 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت انجام شد. همه ماهیان در مجاورت غلظت 10 میلی </strong><strong>­</strong><strong>گرم در لیتر پس از 12 ساعت و در مجاورت 5 میلی </strong><strong>­</strong><strong>گرم در لیتر پس از 24 ساعت تلف شدند و میزان 50</strong><strong> LC در 24 ساعت آن 2/5 میلی </strong><strong>­</strong><strong>گرم در لیتر تعیین گردید. نتایج نشان داد که درصد هماتوکریت (</strong><strong>Hct</strong><strong>) با افزایش غلظت مس و با گذشت زمان افزایش یافت</strong><strong>(0/05</strong><strong>></strong><strong>p</strong><strong>). سطوح هموگلوبین </strong><strong>(</strong><strong>Hb</strong><strong>)</strong><strong>، تعداد گلبول</strong><strong>­</strong><strong>های سفید </strong><strong>(</strong><strong>WBC</strong><strong>)</strong><strong>، میانگین غلظت هموگلوبین ذره ­ای </strong><strong>(</strong><strong>MCHC</strong><strong>)</strong><strong> و میانگین هموگلوبین ذره ­ای </strong><strong>(</strong><strong>MCH</strong><strong>)</strong><strong> به ­طور معنی­ داری از ساعت صفر تا ساعت 24 کاهش یافت </strong><strong>(0/05</strong><strong>></strong><strong>p</strong><strong>). نتایج شمارش افتراقی گلبول­ های سفید نشان داد که با افزایش غلظت مس و با گذشت زمان، تعداد لنفوسیت</strong><strong>­</strong><strong>ها کاهش و تعداد نوتروفیل­ ها و مونوسیت</strong><strong>­</strong><strong>ها افزایش یافت </strong><strong>(0/05</strong><strong>></strong><strong>p</strong><strong>). تغییرات سطوح تری</strong><strong>­</strong><strong>گلیسرید در زمان 24 ساعت بین تیمار 5 میلی </strong><strong>­</strong><strong>گرم در لیتر و شاهد اختلاف معنی </strong><strong>­</strong><strong>داری نشان داد </strong><strong>(0/05</strong><strong>></strong><strong>p</strong><strong>)، ولی سطوح کلسترول فاقد اختلاف معنی </strong><strong>­</strong><strong>دار بود. سطوح گلوکز و آلبومین پلاسمای خون با افزایش غلظت نیترات مس در زمان 12 و 24 ساعت به­ طور معنی </strong><strong>­</strong><strong>داری تغییر کرد </strong><strong>(0/05</strong><strong>></strong><strong>p</strong><strong>). سطوح پروتئین کل در زمان 24 ساعت در تیمار 5 میلی </strong><strong>­</strong><strong>گرم در لیتر نسبت به شاهد کاهش معنی </strong><strong>­</strong><strong>داری را نشان داد (0/05</strong><strong>></strong><strong>p</strong><strong>). براساس نتایج حاصل، شاخص ­های خونی فاکتورهای حساس در پایش سمیت مس و استرس ناشی از آن به­ ویژه در غلظت­ های مورد مطالعه، می­ باشند.</strong>