تأثیر بیوچار غنی شده با باکتری‌های حل کننده فسفات بر توزیع شکل‌های فسفر در یک خاک‌ شور و غیر شور حوضه دریاچه ارومیه

Abstract

به منظور مطالعه تأثیر بیوچار غنی شده و باکتری­های حل کننده­ فسفات بر جزءبندی فسفر خاک، یک آزمایش انکوباسیون فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار شامل ( باکتری­های حل کننده فسفات (PSB)، بیوچار معمولی سیب-انگور (BC)، مخلوط بیوچار معمولی سیب - انگور و باکتری­های حل کننده فسفات (BC-PSB)، بیوچارغنی شده با خاک فسفات و باکتری­های حل کننده فسفات (BC-RP-PSB)، سوپرفسفات تریپل (TSP) و شاهد(Cont)) و 2 نوع خاک با EC­های مختلف (2 و 15 dS m-1)، در خاک­های حوضه دریاچه ارومیه اجرا گردید. فسفر اولسن، pH و اجزاء فسفر معدنی در زمان­های 7، 30 و 60 روز انکوباسیون اندازه­گیری و از لحاظ آماری آنالیز گردید. بر اساس نتایج، تیمارهای BC-PSB-RP و BC-PSB به­طور متوسط pH نمونه خاک­های S1 و S2 را بترتیب 1/0 و 4/0 واحد کاهش دادند. در اثر اعمال بیوچار غنی شده با باکتری­های حل کننده فسفات (BC-RP-PSB) مقدار فسفر اولسن خاک S1 و S2 به ترتیب از 6 و 7 میلی­گرم در کیلوگرم به 3/35 و 7/41 میلی­گرم در کیلو­گرم خاک (P<0.01) افزایش یافت. تیمارهای میکروبی (PSB، BC-PSB و BC-RP-PSB) توزیع و مقدار اشکال فسفر معدنی خاک­ها را بطور معنی­دار تحت تأثیر قرار دادند. بطوریکه تیمار BC-PSB-RP مقدار دی­کلسیم فسفات خاک S1 را 10 برابر و خاک S2 را 2/5 برابر افزایش داد. در مقابل مقادیر اکتاکلسیم­فسفات، فسفات­های­آلومینیوم و آپاتیت را بطور معنی­دار کاهش دادند. با توجه به نتایج همبستگی، فسفر اولسن با دی کلسیم فسفات، آپاتیت و فسفر پیوندشده با آهن همبستگی معنی­دار داشت احتمالا در عصاره­گیری فسفر اولسن، فـسفر از این اجزاء معدنی آزاد می­شود. نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از بیوچار غنی­شده با باکتری­های حل کننده فسفات باعث ابقاء فسفر در طول دوره انکوباسیون در فاز لبایل و قابل جذب برای گیاه گردید و تاثیر بهتری در افزایش فراهمی فسفر در شرایط شور داشت.