تعیین تفاوت در حساسیت گونه‌های مختلف کرم‌خاکی به سرب با استفاده از سطوح پیش پراکسیداسیون لیپیدی و آنتی اکسیدانی کل

Abstract

<strong>کرم‌های خاکی به‌منظور ارزیابی ریسک آلاینده‌های محیطی توسط محققین مختلف به‌صورت گسترده‌ای به‌عنوان شاخص زیستی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. از سویی دیگر گونه‌های کرم خاکی موجود در یک منطقه و نیز حساسیت آن‌ها به یک آلاینده خاص متفاوت می‌باشد. از این</strong><strong>­</strong><strong>رو هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات فلز سرب بر ظاهر، توده زیستی، پراکسیداسیون لیپیدی و ظرفیت آنتی ­اکسیدانی کل به­ عنوان نشانگرهای زیستی در گونه‌های </strong><strong><em>Aporrectodea</em></strong><strong> <em>rosea</em></strong><strong>، </strong><strong><em>Aporrectodea</em></strong><strong> <em>caliginosa</em></strong><strong>، </strong><strong><em>Dendrobaena</em></strong><strong> <em>hortensis</em></strong><strong> و </strong><strong><em>Eisenia</em></strong><strong> <em>fetida</em></strong><strong> کرم خاکی به ­منظور تعیین گونه­ ذاتاً حساس­تر به سرب است. برای این منظور، تست سمیت روی کرم‌های خاکی به ­روش تماسی مطابق دستورالعمل 207 سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و اندازه‌گیری فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های کل و پراکسیداسیون لیپیدی با مالون دی آلدئید به‌ترتیب با روش‌های توان آنتی­ اکسیدانی احیای آهن و تیوباربیوتوریک اسید انجام شدند. نتایج نشان داد که</strong><strong>ترتیب شدت بروز علائم ظاهری و فیزیولوژیک مشاهده شده که از جمله آن‌ها می‌توان به کشیده شدن بدن، انقباض وزیکول سمینال، انقباض حلقه‌ها، پارگی کوتیکول و کوتاه شدن بدن اشاره کرد، به ­صورت </strong><strong><em>A. rosea</em></strong><strong>></strong><strong><em>A. caliginosa</em></strong><strong>></strong><strong><em>D. hortensis</em></strong><strong>></strong><strong><em>E. fetida</em></strong><strong> بود. هم ­چنین گونه </strong><strong><em>A. rosea </em></strong><strong>قرار گرفته در معرض تیمارهای مختلف سرب، نسبت به کاهش توده زیستی و سطوح پراکسیداسیون لیپیدی و آنتی ­اکسیدانی کل حساسیت بیش­ تری را نشان داد. بنابراین باتوجه به یافته‌های به­دست آمده می‌توان پیشنهاد نمود که گونه </strong><strong><em>A. rosea </em></strong><strong>کرم خاکی می‌تواند به ­عنوان شاخص زیستی مناسب در مقابل آلودگی خاک به سرب مدنظر قرار گیرد.</strong>