اثر عصاره هیدرواتانلی زنیان (Trachyspermum copticum L.) بر جلوگیری از تشکیل کریستال‏های اگزالات کلسیم در بافت کلیه موش‌های صحرایی نر بالغ

Abstract

<strong>سنگ کلیه یک بیماری جهانی است. سنگ‏ های ادراری دارای ترکیب شیمیایی مختلفی هستند. سنگ‏ های اگزالات کلسیم معمول‏ ترین سنگ‏ های کلیه بوده و 80 درصد سنگ ‏ها را تشکیل می ‏دهند. در طب سنتی ایران، گیاهان دارویی بسیاری برای درمان سنگ‏ های کلیوی استفاده می‏ شوند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر عصاره هیدرواتانلی دانه زنیان بر کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم در بافت کلیه موش‌های صحرایی نر نژاد ویستار می‌باشد. در پژوهش تجربی حاضر در ابتدا، عصاره هیدرواتانلی گیاه در غلظت‌های 12/5، 25 و 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم تهیه شد. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضافه‌نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن‌ گلیکول در آب آشامیدنی به‌ترتیب به‌مدت 3 و 38 روز القاء شد. گروه شاهد توسط آب آشامیدنی تیمار شدند. گروه‌های تجربی علاوه بر آب آشامیدنی حاوی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول توسط غلظت‌های 12/5، 25 و 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه به روش درون‌صفاقی به ‌مدت 41 روز تیمار شدند. بعد از 41 روز، حیوانات توسط اتر بی‌ هوش شده و کلیه سمت چپ آن‌ ها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونه‌ها برای مطالعات بافت‌شناسی آماده شده و توسط هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی شدند. نتایج نشان دادند که تیمار عصاره موجب کاهش تعداد کریستال‌های اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه شاهد بیمار می‌گردد (</strong><strong>p<0/001</strong><strong>). هم ‌چنین، تیمار عصاره آسیب توبولو-اینتراستیشیال را در حیوانات تیمار شده کاهش می‌دهد (</strong><strong>p<0/01</strong><strong>). بنابراین، دانه زنیان کاندیدای مناسبی برای درمان سنگ کلیه است و نتایج تحقیق کاربرد سنتی آن را در درمان بیماری تایید می ‌کند.</strong>