اثر شدت، مدت و قدرت امواج فراصوت بر شاخص های جوانه زنی و رنگیزه‌های فتوسنتزی کلزا

Abstract

پیش­تیمار بذر با استفاده از روش­های بیوفیزیکی از جمله امواج فراصوت، باعث تغییرات در جوانه­زنی و برخی صفات فیزیولوژیک گیاهچه می­گردد. بر همین اساس، به‌منظور تعیین تأثیر شدت و مدت زمان امواج فراصوت بر جوانه­زنی بذر و رنگیزه­های فتوسنتزی کلزا رقم مودنا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت آزمایشگاهی انجام شد. عامل­های آزمایش شامل توان­های 60، 80 و 100 وات امواج فراصوت با ۴۰ و ۵۹ کیلوهرتز در زمان­های ۲، ۴، ۶، ۸ و ۲۰ دقیقه بودند. اثر قدرت در شدت امواج در زمان پرتودهی بر شاخص­های جوانه­زنی شامل درصد و سرعت جوانه­زنی، شاخص وزنی و طولی بنیه گیاهچه و محتوای کلروفیل a، b و کل و کارتنوئید معنی­دار بود. درصد جوانه­زنی بذر کلزا در صورت اعمال امواج فراصوت 40 و 59 کیلوهرتز در 100 وات به مدت 2 دقیقه به میزان 8/17% افزایش یافت. شاخص وزنی و طولی بنیه بذر در 59 کیلوهرتز امواج فراصوت با قدرت 100 وات به ترتیب 8/33 و 8/25% بهبود یافت. محتوای کلروفیل کل، کلروفیلa و b به ترتیب با میانگین 2/61، 3/26 و 9/34 میکروگرم بر گرم وزن تر در کاربرد امواج فراصوت 40 کیلوهرتز با قدرت 80 وات به مدت هشت دقیقه نسبت به تیمار شاهد برتری داشت. بر اساس پژوهش حاضر می­توان پیش­تیمار بذور با امواج فراصوت 40 و 59 کیلوهرتز با قدرت 100 وات برای بهبود شاخص­های جوانه­زنی بذور و افزایش مقادیر رنگیزه­های گیاهی را توصیه نمود.