کارآیی روش ژئوپدولوژی در نقشه‌برداری خاک‌های زراعی اراضی پایاب سد آیدوغموش میانه

Abstract

<br /><strong>چکیده </strong>یکی از روش­های سیستماتیک برای تجزیه و تحلیل سطوح ژئومرفیک در نقشه­برداری خاک که عملیات صحرایی را عمدتاً بر مبنای کار در منطقه نمونه پایه­ریزی می­کند، روش ژئوپدولوژی می­باشد. هدف این تحقیق تعیین میزان اعتبار تعمیم­پذیری نتایج حاصل از روش ژئوپدولوژی برای اشکال اراضی مشابه در منطقه میانه-استان آذربایجان­شرقی بود. به این منظور مطالعه تفرق خاک با استفاده از اندازه­گیری آن در یک توالی سلسله­مراتبی از سطوح رده­بندی خاک و مقایسه­ی واحدهای مشابه در روش ژئوپدولوژیک با استفاده از شاخص­های تفرق صورت گرفت. پس از تهیه نقشه تفسیری اولیه روی عکس­های هوایی با مقیاس 1:20000، واحد HPu211 که بیشترین مساحت از محدوده مطالعاتی را دربرمی­گرفت، انتخاب گردید و تعداد 15 پروفیل خاک با فواصل تقریبی 150 متر در این واحد، حفر، تشریح و نمونه­برداری شدند. میزان قابلیت تعمیم­ نتایج روش ژئوپدولوژی برای واحد مزبور، از طریق حفر نُه پروفیل خاک دیگر در یک واحد مشابه موجود در خارج از منطقه­ی نمونه که منطقه تعمیم نامیده شده است، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج شاخص تفرق شانن از سطح رده به سمت فامیل خاک، در هر دو منطقه نمونه و تعمیم، افزایش می­یابد؛ لیکن تنها در سطح فامیل، تفاوت معنی­داری بین میانگین تفرق خاک­های دو منطقه در سطح اعتماد 95% وجود دارد. افزایش تفرق خاک­ها در خلال سلسله­ مراتب رده­بندی خاک، حتی با تغییر مقیاس درک و تمرکز بر توالی افق­های ژنتیکی پروفیل­­­های حفر شده در مناطق نمونه و تعمیم نیز به اثبات رسید. بنابراین، به منظور افزایش دقت نتایج روش ژئوپدولوژی، استفاده از فازهای لندفرم­ها و نیز تعیین فاز خانواده خاک و یا فاز سری خاک برای هر یک از حالت­های لندفرم توصیه می­شود. <br />