پاسخ ارقام هیبرید جدید ذرت علوفه ای به تنش خشکی با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

Abstract

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد علوفه ارقام هیبرید جدید ذرت و ارزیابی شاخص­های تحمل خشکی، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری نرمال، تنش ملایم و تنش شدید (بترتیب آبیاری پس از 70 ،100 و130 میلی‎متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی شامل 14 هیبرید ذرت بود. بر اساس عملکرد علوفه ژنوتیپ­های مورد بررسی در شرایط نرمال و دارای تنش خشکی، شاخصبهره‎وری متوسط (MP)،شاخص میانگین هندسی بهره­وری (GMP)، شاخص تحمل به تنشSTI) )، شاخص تحمل (TOL)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص حساسیت به تنش SSI)) و درصد تغییر صفات محاسبه شد. تجزیه واریانس شاخص­های تحمل به تنش خشکی و عملکرد علوفه نشان داد که فقط شاخص بهره­وری متوسط در شرایط بدون تنش و تنش ملایم و شاخص­های میانگین هندسی بهره­وری و شاخص عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش شدید معنی­دار بودند. همبستگی شاخص­های تحمل به خشکی و عملکرد هیبریدهای مورد بررسی نشان داد که در شرایط نرمال،تنش ملایم و تنش شدید، شاخص­هایGMP و MP به عنوان بهترین شاخص­ها برای تعیین ارقام متحمل به تنش کم­آبی برای ارزیابی هیبریدهای مختلف ذرت مشخص شدند. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش، هیبریدهای K47/3-1-2-7-1-1-1×MO17 و KLM76004/3-2-1-1-1-1-1-1×K3544/1 با توجه به شاخص­های مختلف به عنوان متحمل­ترین هیبریدها به تنش خشکی شناسایی شدند.