مطالعه کانی‎شناسی رسی خاک‎های واقع بر سطوح مختلف ژئومرفیک در منطقه‌ی ساردوئیه-‌جیرفت

Abstract

<strong>کانی­شناسی به­عنوان یکی از مهمترین ویژگی­های خاک بسته به توپوگرافی تغییر می­کند. هر کانی رسی دارای خصوصیات منحصر به فردی است و بر حسب اینکه هر کدام چقدر در خاک وجود داشته باشند خصوصیات آن خاک تحت تأثیر کانی یا کانی­های رسی غالب قرار می­گیرد. تحقیق حاضر به منظور مطالعه کانی­شناسی رسی خاک­های منطقه­ی ساردوئیه-جیرفت در سطوح مختلف ژئومرفیک انجام گرفت. رژیم رطوبتی و حرارتی منطقه، به ترتیب زریک و مزیک می­باشد. اشکال اراضی پدیمنت سنگی، تپه، پدیمنت پوشیده، دشت آبرفتی و اراضی پست در منطقه شناسایی گردید و هر شکل اراضی بر اساس میزان پایداری، به سطوح مختلف ژئومرفیک تقسیم گردید. بر روی هر سطح ژئومرفیک، یک خاکرخ شاهد حفر، تشریح و نمونه­برداری شد. نمونه­های خاک تحت آزمایش­های کانی­شناسی رسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از وجود کانی­های رسی ایلیت، کلریت، اسمکتیت، ورمی­کولیت، پالیگورسکیت و کائولینیت می­باشد. کانی اسمکتیت کانی غالب در خاک­های منطقه می­باشد که از هوادیدگی کانی ایلیت و کلریت تشکیل شده است و از طرفی، در سطح اراضی پست منشاء اتیژنیک دارد. کانی پالیگورسکیت در سطح پایدار پدیمنت پوشیده و در افق کلسیک مشاهده گردید. کانی ورمی­کولیت در اراضی پست به دلیل وجود رطوبت زیاد از تبدیل کانی ایلیت ایجاد شده است. به نظر می­رسد که کانی­های کلریت، ایلیت و کائولینیت در خاک­های منطقه تنها از مواد مادری به ارث رسیده­اند.</strong>