آمونیت‌های سازند آیتامیر در برش زاوین (خاور کپه‌داغ) و گزارش اولین فسیل دایناسور دریایی از کرتاسه ایران

Abstract

سازند آیتامیر به‌صورت هم‌شیب و تدریجی روی شیل‌های تیره رنگ سازند سنگانه (آپسین-آلبین پیشین) و با ناپیوستگی در زیر مارن های سفیدرنگ سازند آبدراز (تورونین، کنیاسین) قرار گرفته است. در این گزارش 7 جنس، 13 گونه و 2 زیر جنس از آمونوییدا معرفی می‌شود. از آن میان <em> </em><em>Anahoplites</em> <em>mantelli</em> Spath, 1925 <em>Anahoplites</em> cf. <em>praecox</em> Spath ,1925 <em>Epihoplites</em> aff. <em>trifidus</em> (Spath, 1923), و <em>Hysteroceras</em> <em>orbignyi</em> (Spath, 1922) برای اولین بار از کپه‌داغ ایران گزارش می‌شوند. از بخش زبرین سازند آیتامیر در برش مورد مطالعه تکه‌هایی از یک خزنده دریایی به‌دست آمده است که دربردارنده یک مهره و بخشی از استخوان فمور (Femur) است (شکل 3). خرده‌های به‌دست آمده مربوط به نوعی دایناسور دریایی است که با توجه به آمونیت‌های همراه (زیر خانواده Mortoniceratinae) متعلق به آلبین پسین و زون <em>M. inflatum</em> است. این اولین دایناسور گزارش شده از دریای کرتاسه ایران است.