تحلیل مکانی بارش: مقایسه روش‌های کریجینگ با روش‌های متداول

Abstract

یکی از مسائل مهم در مدیریت منابع آب، برآورد اطلاعات در مناطقی است که داده‌های آن اندازه‌گیری نشده و یا دارای داده‌های مفقوده می‌باشد. تخمین داده‌های نامعلوم در نقاط مختلف با استفاده از روش‌های درون‌یابی بر روی داده‌های مشاهداتی در محدوده مورد مطالعه صورت می‌گیرد. برای محاسبه و تحلیل مکانی داده‌های هیدرولوژی مانند بارش، روش‌های متعدد درون‌یابی از روش‌های ساده خطی تا روش‌های پیچیده چند متغیره وجود دارد. دقت نتایج برای تخمین داده‌ها در هریک از روش‌ها با توجه به قیود و داده‌‌های لازم متفاوت می‌باشد، به همین منظور روش‌های متفاوتی برای تحلیل داده‌های مکانی و زمانی به‌کار گرفته می‌شود. در این مقاله از روش‌های متداول درون‌یابی و زمین آماری مانند کریجینگ در تحلیل مکانی و تخمین متوسط بارش منطقه‌ای ماهانه بر روی 38 ایستگاه بارش برای دوره زمانی 1967 تا 2005 در محدوده غرب کشور استفاده شده است. همچنین نتایج به‌دست آمده در بسیاری از ایستگاه‌ها با نتایج ثبت شده در هر ایستگاه مقایسه گردید. نتایج نشان می‌دهد که روش‌های متفاوت درون‌یابی می‌بایست با در نظر گرفتن شاخص‌های محلی که بر روی متغیرهای هواشناسی موثرند، استفاده گردند. با توجه به نتایج به دست آمده در محدوده مورد مطالعه، روش کریجینگ یونیورسال بهترین نتیجه را نسبت به سایر روش‌های مختلف درون‌یابی دارا می‌باشد. بر اساس بهترین نتایج به‌دست آمده از تخمین بارش منطقه‌ای با استفاده از روش‌های کریجینگ و متداول، ایستگاه‌های جدیدی در محدوده مورد مطالعه به‌منظور بهینه‌سازی ایستگاه‌های بارش‌ پیشنهاد گردید.