آینده پژوهی بحران آب و چالش های امنیتی آن (مورد مطالعه: شهرستان رفسنجان)

Abstract

آینده پژوهی، تلاشی نظام مند برای نگاه به آینده بلندمدت درحوزه های دانش،اقتصاد،فرهنگ وهنر،محیط زیست وجامعه است.وبه لحاظ مفهومی ونظری قابلیت زیادی برای شناخت، تحلیل و ارائه طرح های مداخله درروندهای آینده در امورگوناگون ازجمله محیط زیست دارد. امروز یکی از مهم ترین چالش های حال وآینده به ویژه در مناطق خشک جهان، مساله کم آبی ودرمواردی بحران کم آبی است. باید پذیرفت که با رشد جمعیت جهان درهزاره سوم، ارتقای سطح زندگی و بهداشت،گسترش شهرنشینی و صنایع وگسترش کشاورزی،تنازع برسرآب تشدید می یابد. این پژوهش ازنظر ماهیت از نوع تحقیقات بنیادی- کاربردی و به لحاظ داده ازنوع تحقیقات کمی وکیفی محسوب می‌شود که به روش توصیفی– تحلیلی انجام‌شده است.بخشی از جمع‌آوری داده‌ها ازطریق مطالعات اسنادی و بلوک‌های آماری و بخشی دیگر از نظرات نخبگان ومسئولین شهرستان رفسنجان در قالب فرم های نظرسنجی، تهیه شده است.برای تجزیه تحلیل داده ها از تکنیک های آینده پژوهی ازجمله سناریونویسی استفاده شده است.درفرآیند تحقیق مهمترین عوامل کلیدی و پیشران در رابطه با آینده پژوهی بحران آب درشهرستان رفسنجان شناسای شده و سپس با توجه به عوامل کلیدی شناخته شده مینی سناریوها وسناریو جامع درسه حالت، (منابع آب کافی+امنیت)،(عدم منابع آب کافی+امنیت)،(عدم منابع آب کافی+عدم امنیت) درسطح شهرستان رفسنجان داستان سرایی ، و درنهایت نقشه پهنه بندی خطرترسیم گردید.با توجه به نتایج تحقیق، چالش های امنیتی دررابطه با بحران آب درشهرستان رفسنجان، درسه بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی طبقه بندی می شوند همچنین بااستناد به نقشه پهنه بندی خطر، قریب به80درصد از شهرستان رفسنجان درآینده نه چندان دور،در آستانه تنش آبی قرارخواهدگرفت