تشابه و تفاوت: واکاوی مولفه های بنیادین ارتباطات میان فرهنگی از منظر قرآن کریم

Abstract

امروزه دانش ارتباطات میان فرهنگی که ترکیبی از دو دانش فرهنگ و ارتباطات است،‌ ‌مورد توجه نظری و کاربست عملی افراد و سازمان‌های مختلف با اهداف متفاوت قرار گرفته است.در حالی که بنیادهای نظری این دانش مبتنی بر انسان فردگرای سکولار فرهنگ نهاد بنا‌ شده است، ضروری است با عنایت به قرآن به عنوان کتابی که هم هرچه گفته است حق و حقیقت است و هم شامل تمام حقیقت، زمینه سازی پیدایش و گسترش این دانش را مبتنی بر آموزه های اسلامی فراهم-آورد.<br /> دراین راستا، تلاش شده است تا با دو روش تحلیل محتوی و تحلیل مضمون در آیات شریفه قرآن، چارچوب نظری انسان شناسی قرآنی ترسیم شود. اولویت مفهومی این چارچوب در مقایسه با چارچوب فعلی این دانش در عرصه جهانی طراحی می‌شود، که این خود می‌تواند نوآورانگی این پژوهش محسوب شود. ازجمله دستاوردهای این پژوهش آن است که قرآن با به رسمیت شناختن تفاوت‌ها واشاره تعلیلی به آن "لیتعارفوا" و در عین حال اصل ننگاشتن آنها، اشاره به جوهر مشترک در میان انسان ها با عنوان فطرت" فطرت الله التی فطر الناس علیها" در بعد بینشی و گرایشی و حکمت در بعد بینشی و کنشی دارد.‌بنابراین ترکیب فطرت و حکمت که به ترتیب دلالت بر اشتراک نظری و عملی میان انسان‌ها در قالب نگرشی دارد، در کنار فرهنگ که ناظر به اختلافِ مکان،زمان و زبان محور است، سه پایه ساختمان ارتباطات میان فرهنگی است که با جمع و عدل دوگان‌های فرد-اجتماع، ساختار-عاملیت، درزمانی-‌همزمانی در جهت موفقیت در دنیا و سعادت در آخرت برخواهد‌ بود.<br /> <br /> Intercultural communication as a cross-disciplinary is a combination of culture and communication that has been well received by scholars and officials due to its coverage of various subjects. By examining the theoretical foundations of this discipline, one can understand the importance and centrality of the concept of difference. In the current discipline, the difference is at the core of the categories and analyzes, so we see a variety of dimensions of cultural difference. Regardless of the theoretical foundations of this discipline that, ironically, have a profound link to its application in the field, this research seeks to establish and expanded this knowledge based on Islamic teachings the Qur'an as an eternal miracle of Islam, a book of all truth and truth.<br /> In this regard, it has been attempted to delineate the theoretical framework of Quranic anthropology by using a descriptive-analytical method in the verses of the Qur'an. Therefore, it is tried to design the conceptual priority of this framework in comparison with the existing framework of this knowledge in the global arena, which can be considered as the innovation of this research. The findings of the study show that while the existing knowledge of western intercultural communication focuses solely on individualism, the Qur'an recognizes its differences as literal and at the same time does not refer to them as recognizing differences, and instead it refers to the common essence among humans called “Fitrat" which can imply in the aspect of insight and tendency and wisdom in the aspect of insight and action. Hence, building a foundation intercultural communication, which is just a fundamental difference, in the Islamic view has two other foundations, namely, Fitrah and Wisdom. Thus the tripod of the intercultural communication building has a simultaneous look at difference and similarity and will be able to adopt and execute policies with the dualities of individual-community, structure-agency, Synchronic - diachronic to succeed in the world and happiness in the hereafter. It may be possible to present the comprehensiveness of the Islamic religion to a global audience in terms of such dualities.