ارزیابی کاربرد فیتوهورمون‌های رشدی و غلظت‌های مختلف دودآب بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد بیولوژیک گیاهان دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis) و ریحان (Ocimum basilicam)

Abstract

<strong>کشاورزان به طور سنتی از آتش و دود در بخش‌های مختلفی از کشاورزی استفاده می‌کنند. مطالعات متعددی نشان می‌دهد که ترکیبات بیواکتیو دود به عنوان خانواده جدید تنظیم کننده‌های رشد گیاهی شناخته می‌شوند. به منظور ارزیابی پتانسیل دودآب به عنوان یک فیتوهورمون بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد بیولوژیک گیاهان دارویی ریحان و بادرنجبویه آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصافی با سه تکرار طی سال 1396 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه رازی اجرا شد. در این آزمایش هشت سطح محلول‌پاشی (شامل شاهد، غلظت‌های 1:5000، 1:1000، 1:500 و 1:100 دودآب (v/v) به همراه سایتوکینین، اکسین و جیبرلیک اسید هر یک با غلظت 50 میکرومولار) در پلات‌های اصلی و دو چین برداشت در پلات‌های فرعی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین ارتفاع تاج پوشش در گیاه ریحان و بادرنجبویه به ترتیب از تیمارهای جیبرلیک اسید و دودآب 1:500 (v/v) و بیشترین شاخص سطح برگ در هر دو گیاه از تیمار سایتوکینین حاصل شد. در نهایت بیشترین عملکرد زیست‌توده در گیاه ریحان و بادرنجبویه (به ترتیب 86/480 و 32/431 گرم در متر مربع) از غلظت 1:100 (v/v) دودآب حاصل شد که نسبت به شاهد به ترتیب 52 و 39 درصد افزایش داشته است. در این مطالعه کاربرد غلظت‌های بالای دودآب (1:100 و 1:500 (v/v)) مشابه با فیتوهورمون‌ها خصوصا سایتوکینین موجب بهبود ویژگی‌های رشدی و عملکرد بیولوژیک گیاهان شد.</strong>