تاثیر فاکتورهای خاک روی تنوع زیستی گیاهی گروه گونه های اکولوژیک در جنگل حفاظت شده خراسان شمالی

Abstract

به­منظور بررسی تأثیر فاکتور­های خاک روی تنوع زیستی گیاهی و گروه­های اکولوژیک گیاهی، 220 هکتار از جنگل­های جوزک-درکش خراسان شمالی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا 55 قطعه نمونه 20 ×20 متر برای برآورد پوشش گیاهی انتخاب شد. سپس 18 نمونه از لایه معدنی خاک (عمق­های 10-0 ،20-10 و 30-20 سانتی­متر) برداشت شد و اسیدیته، هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، بافت خاک، پتاسیم و نسبت کربن به نیتروژن اندازه­گیری شد. با روش تجزیه و تحلیل دو طرفه گونه‌های شاخص TWINSPANگروه­های اکولوژیک گیاهی تعیین و منطقه به پنج واحد اکولوژیک,<em>Cotoneaster integeryma</em> (A) ,<em>Fraxinus excelsior</em> (B)،<em>Acer laetum</em> (E) ,<em>Carpinus betulus betulus</em> (D) <em>,Prunus divaricata </em>(C) تقسیم گردید. تجزیه و تحلیل واریانس یک­طرفه گروه­های اکولوژیک نشان داد که گروه­های مختلف، اختلاف معنی­داری (p<0.05) روی تنوع گونه­ای سیمپسون داشتند. نتایج آزمون دانکن آشکار ساخت که بیشترین تنوع گونه­ای به ترتیب به گروه­های اکولوژیک (‌E) و (B) و (D) تعلق داشت، در حالی که از لحاظ سایر شاخص­های تنوع زیستی تفاوتی بین گروه­های اکولوژیک دیده نشد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که افزایشpH در عمق سوم خاک روی تنوع ­زیستی سیمپسون و غنای گونه­ای مارگالف تأثیر منفی داشت. مقدار ماده آلی و پتاسیم در عمق اول خاک روی تنوع­زیستی سیمپسون تأثیر مثبت داشت اما سایر مشخصه­های خاک تأثیری در شاخص­های تنوع زیستی نشان ندادند. از این تحقیق استنتاج می­شود که از میان فاکتور­های مؤثر، ماده ­آلی و پتاسیم خاک سطحی توانستند گروه‌های پنج­گانه اکولوژیک را در منطقه مورد مطالعه از یکدیگر تفکیک نمایند.