شناسایی کانون‌های برداشت گرد و غبار در حوزه ی سیستان و تعیین خصوصیات آن‌ها

Abstract

منطقه سیستان به‌علت خشک شدن دریاچه هامون و خشکسالی‌های متوالی در چند سال اخیر سبب وقوع توفان‌های شدید گرد و غبار در منطقه شده است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی و تعیین خصوصیات مناطق برداشت گرد و غبار (کاربری اراضی، لیتولوژی، شیب و ژئومرفولوژی) در حوزه ی سیستان می‌باشد. برای شناسایی کانون‌های برداشت گرد و غبار از تصاویر ماهواره‌ای MODIS برای بازه زمانی 2015 تا 2019 و با استفاده از شاخص‌های بارزسازی گرد و غبار که شامل BTD3132، BTD2931، NDDI و D می‌باشد، استفاده گردید. نتایج شناسایی کانون‌های برداشت گرد و غبار حاکی از آن است که در مجموع 211 کانون برداشت گرد و غبار در کل منطقه شناسایی شد. از این تعداد کانون برداشت گرد و غبار شناسایی شده 61 کانون در ایران و 150 کانون در افغانستان قرار دارد. نتایج پراکنش کانون‌های برداشت گرد و غبار در کاربری‌های مختلف بیان کننده آن است که در اراضی بایر با تعداد 150 کانون و سطوح آبی خشک شده و مراتع با هر کدام 16 کانون بعد از اراضی بایر بیشترین کانون برداشت گرد و غبار را دارا هستند.از همپوشانی نقشه لیتولوژی و کانون‌های گرد و غبار این نتایج حاصل شد که بیشترین کانون برداشت گرد و غبار به ترتیب با 111 و 98 کانون در سازندهای رسوبی پیوسته و ناپیوسته قرار دارد. نتایج پراکنش کانون‌های برداشت گرد و غبار در واحدهای ژئومرفولوژی بیان کننده آن است که واحد دشت سر فرسایشی با درصد مساحت 69/35، 48 کانون برداشت گرد و غبار بیشترین کانون برداشت رادر خود جای داده است. هم‌چنین نتایج پراکنش کانون‌های برداشت گرد و غبار را در شیب‌های مختلف نشان دهنده آن است که بیشترین و کم‌ترین کانون برداشت گرد و غبار به ترتیب در شیب‌های 0 تا 2 و بیشتر از 32 درصد با تعداد 107 و 6 کانون قرار دارد.