تبارشناسی نسل سوم نظریه پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED)

Abstract

پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی "CPTED" شاخه‌ای از نظریات و شیوه‌های فضایی است که بر مداخلات و استراتژی‌های مکان محور به‌منظور کاهش جرائم تأکید دارد."CPTED" به‌عنوان یک نظریه تاکنون دو نسل از اندیشه‌ها، مبانی و اصول خود را پشت سر گذاشته و از اوایل قرن 21 با پیشرفت‌های تکنولوژی و پیدایش نظریات نوین در زمینه افزایش کیفیت زندگی شهروندان، به شکل‌دهی نسل سوم خود مبادرت ورزیده است. هدف مقاله تبارشناسی نسل سوم CPTED از طریق تحلیل محتوای اصول و راهبردهای آن، تفاوت آن با نسل‌های پیشین و نقد این نسل می‌باشد. تحلیل‌های صورت گرفته در مقاله بر مبنای مدل و چارچوب مفهومی تحلیل محتوای اسناد می‌باشد. اندیشه‌های نسل سوم بر چهار مؤلفه استوار است: مکان، مردم، تکنولوژی و شبکه. در میان اصول و راهبردهای نسل سوم می‌توان ریشه‌های نسل‌های اول و دوم را یافت. نسل اول و دوم هرکدام به ترتیب بر ابعاد کالبدی و فرهنگی – اجتماعی تأکید داشتند. نوع نگاه به تأمین امنیت و چهار مؤلفه‌ای که در نسل سوم تعریف‌شده‌اند در تمامی نسل‌های CPTED خود را به نحوی متفاوت بازخوانی نموده‌اند. کاربست نسل سوم CPTED نیازمند زیرساخت‌های قوی شبکه‌ای، حکمروایی خوب شهری، امکان به‌کارگیری‌ فناوری‌های جدید و مشارکت فعال مردم می‌باشد. عمده تفاوت نسل سوم با سایر نسل‌ها در این است که بیش از آنکه به موضوع امنیت بپردازد، بسترهای لازم جهت تأمین امنیت را فراهم می‌آورد.