بررسی رابطه علّیت گرنجری بین مصرف نفت و تولید ناخالص داخلی ایران: رویکرد تغییر رژیم‌های اقتصادی

Abstract

<span lang="AR-SA">رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی توسط پژوهشگران بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. هر کدام با توجه به دوره زمانی و کشور مورد مطالعه، یکی از چهار فرضیه موجود در این زمینه (فرضیات رشد، صرفه‌جویی، خنثایی یا برخورداری) را تأیید کرده‌اند. هدف</span><span lang="AR-SA">اصلی</span><span lang="AR-SA">این</span><span lang="AR-SA">مطالعه</span><span lang="AR-SA">بررسی</span><span lang="AR-SA">رابطه</span><span lang="AR-SA">علّی</span><span lang="AR-SA">بین</span><span lang="AR-SA">مصرف</span><span lang="AR-SA">نفت</span><span lang="AR-SA">و</span><span lang="AR-SA">تولید</span><span lang="AR-SA">ناخالص</span><span lang="AR-SA">داخلی ایران طی سال‌های 1967 تا 2013 می‌باشد. برای این منظور از مدل مارکف سوئیچینگ </span><span lang="AR-SA">–</span><span lang="AR-SA">اتورگرسیو (</span><span dir="LTR">MS-AR</span><span lang="AR-SA">) و آزمون علّیت گرنجر استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که رابطه تولید ناخالص داخلی و مصرف نفت در ایران دارای ساختار دو رژیمه بوده است. نتایج آزمون مارکف سوئیچینگ- علّیت گرنجر تغییراتی را در رابطه علّیت بین تولید ناخالص داخلی</span><span lang="AR-SA">(</span><span dir="LTR">GDP</span><span lang="AR-SA">) و مصرف نفت (</span><span dir="LTR">OC</span><span lang="AR-SA">) در طی رژیم‌های اقتصادی نشان می‌دهد. در رژیم اقتصادی اول مصرف نفت علّیت گرنجر تولید ناخالص داخلی می‌باشد، همچنین شواهدی از رابطه علّیت گرنجر دو طرفه بین متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مصرف نفت در اولین رژیم اقتصادی وجود دارد در حالی ‌که هیچ رابطه علّیت گرنجری بین متغیرها در دوره‌های دومین رژیم‌ اقتصادی یافت نشده است</span><span lang="FA">.</span>