اثر افزایش سلول های بدنی بر تغییر مقدار و ترکیب شیر در گاو شیری نژاد هلشتاین

Abstract

پرورش گاوشیری از نظر تولید شیر و گوشت نقش بسیار مهمی در تغذیه جوامع انسانی و اقتصاد آنها ایفا می کند. کارایی مؤثر این بخش، شرط لازم برای ادامه فعالیت آن است. کیفیت نهایی فرآورده‌های لبنی وابسته به کیفیت ترکیبات اولیه آن است. عمل‌آوری شیر، بستگی به خصوصیات فیزیکی، شیمیایی شیر دریافتی از دامپروری‌ها دارد. بهترین و بیشترین میزان تولید روزانه شیر زمانی خواهد بود که برنامه های کنترل ورم پستان بدرستی انجام شده و بهداشت محیط در سطح مطلوبی باشد. ورم پستان از مهمترین بیماری ها در صنعت گاو شیری است که باعث کاهش کمیت و کیفیت شیر تولیدی و افزایش هزینه های مراقبت های بهداشتی گله می‌شود. ورم پستان می تواند از طریق بهداشت مناسب کنترل شود. علاوه براین، انتخاب ژنتیکی بطور مستقیم و یا غیر مستقیم می تواند برای ممانعت از ورم پستان استفاده شود. <br>هدف پژوهش حاضر بررسی اثر شکم زایش، سال-فصل زایش، ماه رکورد برداری و روزهای شیردهی روی سطح سلول های بدنی و اثر افزایش آن بر مقدار و ترکیب شیر گاوهای شیری بود. بدین منظور اطلاعات 1250 رأس گاو شیری نژاد هلشتاین بین سال‌های 1389 تا 1391 مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعات مشتمل بر شماره ثبت دام، تاریخ ثبت رکورد، تاریخ زایش، شکم زایش، رکورد تعداد سلول‌های بدنی، درصد چربی و پروتئین شیر بود. پس از جمع‌آوری داده‌های مورد نظر، تصحیحات لازم بر روی داده‌ها صورت گرفت. از 13250 داده تولید شیر و رکوردهای تعداد سلول‌های بدنی پس از تصحیح، 10189 رکورد باقی ماند. همچنین داده های چربی و پروتئین هر کدام 7110 رکورد بودند. در این پژوهش داده های خارج از دامنه δµ±3، داده های پرت بحساب آمدند. برای حذف داده‌های پرت و دور افتاده و تعیین حداقل و حداکثر مقادیر قابل قبول برای داده‌ها از نرم افزار SAS نسخه 1/9 (2003) و رویه تک متغیره استفاده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، میانگین شیر تولیدی در طول پژوهش 1/37 کیلوگرم، درصد چربی 77/2 و درصد پروتئین 28/3 محاسبه گردید. درصد چربی نمونه‌های شیر گاوهای با تولید پایین، به‌طور معنی داری بیشتر بود. با افزایش شکم زایش، شیوع بیماری ورم پستان تحت بالینی افزایش یافت. اثر سال-فصل زایش (0001/0P