تجارب دانشجویان دختر از مفهوم جنس در کتب درسی: پژوهشی پدیدارشناسانه

Abstract

با توجه به نقش کتاب‌های درسی در مفهوم جنسیت، این پژوهش با هدف درک تجربه دانشجویان دختر از انعکاس مفهوم جنس در کتاب‌های درسی دورۀ متوسطه انجام گرفت. پژوهش حاضر، از نوع کیفی بوده و بر پارادایم تفسیری استوار است که با پژوهش پدیدارشناسی به اجرا درآمده است. شیوه گردآوری داده ها، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود که با هفده نفر از دانشجویان دختر سال اول و دوم مقطع کارشناسی تا رسیدن اطلاعات به حالت اشباع انجام یافته است. در این مطالعه برای اعتبار و اعتمادبخشی به داده‌ها از قابلیت اعتبار، انتقال‌پذیری، قابلیت اعتماد و قابلیت تأیید استفاده شد. به منظور تحلیل داده‌های مصاحبه از روش ون منن (تجزیه و تحلیل درونمایه‌ای) استفاده شده است. یافته‌های حاصل از پژوهش، مشتمل بر سه درون مایه است که عبارتند از: «احساس نابرابری جنسیتی»، «نقش و ویژگی‌های زن» و «پیامدهای نابرابری جنسیتی». یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد احساس نابرابری جنسیتی دارای دو درون مایه فرعی «شغلی» و «سیاسی» است. «نقش فردی»، «نقش اجتماعی»، «ویژگی جسمانی» و «ویژگی عاطفی» درون مایه‌های ویژگی‌های زن می‌باشند و پیامدهایی نظیر «افزایش انگیزه پیشرفت و تحرک اجتماعی»، «کاهش منزلت اجتماعی زنان» و «بحران هویت جنسیتی» را به همراه دارد.