فقه حکومتی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تحلیل نظریّه کسب قدرت و مولّفه‌های آن در تراث فقهی شریف مرتضی قدس سره با نگاهی به شرایط اجتماعی عصر او
(محمد جواد ارسطا, 2023-02-20)محور اندیشه‌های فقهی و حتی کلامی شریف مرتضی رضوان الله تعالی علیه در بُعد سیاسی، تبیین امامت معطوف به چالش‌های مستحدثه در عصر غیبت، است؛ در این دوره از یک طرف امام از صحنه غایب است و از طرفی تا آنجا که سیّد از تاریخ و ...
-
جایگاه قواعد الزام و التزام در سیاست تنش‌زدایی داخلی و بین المللی
(محمد جواد ارسطا, 2023-02-20)یکی از مهم‌ترین سیاست‌های راهبردی، سیاست تنش‌زدایی است که کم‌هزینه‌ترین و مطمئن‌ترین تدبیر سیاسی محسوب می‌شود، یکی از راهکارهای این سیاست، ایجاد حس مشارکت و احترام متقابل بین دولت‌ها یا بین دولت و شهروندان است که از این ...
-
عدالت جنسیتی و رویکرد فقهی مطلوب در عرصه حکمرانی
(محمد جواد ارسطا, 2023-02-20)عدالت جنسیتی لزوماً مستلزم حقوق و تکالیف برابر نیست اما نابرابری در این میان نیازمند توجیه است. به همین دلیل توجه به عدالت جنسیتی در سطح ادراکی ضرورت می‌یابد. مسئله اصلی این مقاله این است که کامل‌ترین رویکرد فقهی در عرصه ...
-
واکاوی جامعه‌شناختی چیستی فقه اجتماعی
(محمد جواد ارسطا, 2023-02-20)با شکل‌گیری نظامهای اجتماعی، متکثر شدن امور و پدیده‌های اجتماعی به دلیل تفاوت‌ها و پررنگ شدن نقش عاملیت در ساختار، انسان‌ها باید افزون بر تربیت فردی، برای ایفای شایستۀ نقش‌ها در جوامع امروزی نیز تربیت شوند. بخشی از این ...
-
تأملی در مفهوم و گستره مذاق شارع
(محمد جواد ارسطا, 2023-02-20)مذاق شارع، از جمله نهادهایی است که در فقه، بسیار مورد توجه فقها قرار گرفته است. آنچه که مسلم است تعریف اصطلاحی و منضبطی از عنوان مذاق شارع و نظایر آن در ادبیات فقه و اصول صورت نگرفته است، لکن با دقت و تأمل در کلمات فقها ...
-
مبانی فقهی حق تأهل و تعهدات حمایتی دولت
(محمد جواد ارسطا, 2023-02-20)حق تأهّل یا بهره‌مندی از زندگی خانوادگی شامل حق ازدواج، حق زناشویی و حق فرزندآوری است. گرایش انسان به زندگی خانوادگی طبیعی و فطری است؛ به همین دلیل، در نظام حقوقی اسلام و سایر مکاتب و نظامهای حقوقی دنیا مورد تأکید است. ...
-
بررسی تفاوت‌های مبانی امنیت در اسلام و مکتب کپنهاگ
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)مطالعات امنیت پژوهی پس از دوران جنگ سرد اهمیت ویژه داشته است. مکاتب اروپایی هر یک با رویکردی خاص مسائل امنیت را بررسی می‌کنند . مکتپ کپنهاگ و اسلام، بستری مناسب برای تحقیق با رویکردی مقایسه‌ای را ایجاب می‌کند. بازخوانی ...
-
تحلیل متاتئوریک زمینه های تحقق نظریه نظام سازی فقهی در اندیشه شهید صدر بر اساس فرانظریه سازی ریتزر
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)یکی از مباحثی که باید در فقه اسلامی مورد پژوهش قرار گیرد این است که آیا احکام اسلامی مفرداتی هستند فاقد ارتباط با یکدیگر یا مجموعه‌هایی در هم تنیده با روابط عمیق و تشکیل دهنده یک نظام منسجم؟ در میان فقهای اسلامی شهید صدر ...
-
واکاوی نافرمانی از حاکم در منظومه فکری اهل سنت
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)بحث پیرامون واکاوی نافرمانی از حاکم در منطومه فقهی اهل‌سنت است؛ به این بیان که آیا از نظر اهل سنت می‌توان از حاکم نافرمانی نمود یا خیر. چنین بحثی در فقه سیاسی ضروری است و همگان باید حکم تخطی و نافرمانی از حاکم را بدانند و ...
-
تبیین فقهی- حقوقی مسئولیت مدنی دولت در قبال شهروندان
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)مسئولیت مدنی ناشی از ایراد خسارت به اشخاص، به صورت کلی از مسلمات همه نظامهای حقوقی است. در خصوص مسئولیت مدنی دولت، پرسش اصلی ناظر به قلمرو این مسئولیت است که آیا محدود به اعمال تصدی دولت است یا شامل اعمال حاکمیتی نیز می ...
-
واکاوی فقهی مشروعیت قیام امام حسین (ع) از منظر اهل سنت
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)یکی از موضوعاتی که لازم است پیرامون قیام امام حسین (ع) به واکاوی آن پرداخت مشروعیت قیام امام حسین (ع) از منظر اهل سنت است. زیرا بر خلاف شیعه که امام حسین (ع) را معصوم می‌داند و هر یک از قول، فعل و تقریر آن حضرت را حجت ...
-
فقر زدایی در پرتو رویکرد فقهی به مقاصد الشریعه
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)از منظر اسلام، همه افرادجامعه در برابر بی‌عدالتی و فقر مسئول‌اند. برای برطرف شدن فقر در جامعه اسلامی دو گونه تدابیر حکومتی و فردی در تراث دینی وجود دارد که یکی از اهداف مهم این تدابیر دریافت سهمی منطقی و معقول از ثروت جامعه ...
-
نظام فقهی و اصولی امر به امر در قوانین
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)امر به امر یا امر با واسطه، را می‌توان به نظام تقنینی کشور تعبیر کرد. در روند قانونگذاری یک کشور، قوانین از رأس هرمِ قانونگذاری مانند مجلس شورای اسلامی، نشأت گرفته و تا پایین‌ترین گستره آن؛ یعنی شهروندان عادی جریان می‌یابد. ...
-
نسبت سنجی فقه حکومتی با حکومت اسلامی
(محمد جواد ارسطا, 2022-02-20)فقه حکومتی از مباحث فقه پویا است که رویکرد و نگرشی جاری در کل فقه و مبتنی بر دیدگاه حداکثری از دین است و حکومت اسلامی، دارای قدرت حاکم با تشکیلات سیاسی و قوای مختلف است که به اجرای قوانین شریعت و موازین اسلامی می‌پردازد. ...
-
بازتاب اندیشه فقهی شیخ کرکی بر مناسبات سیاسی عصرصفوی
(محمد جواد ارسطا, 2020-11-21)محقق‌کرکی که یکی از علمای برجسته شیعه در عصر صفوی است، در دوره‌ای از تاریخ به ایران آمد که از رسمیت یافتن مذهب تشیع در این کشور زمان زیادی نگذشته بود و جامعه از کمبود فقهای شیعه و رساله‌های عملیه به شدت در تنگنا بود. ...
-
مسئولیت حکومت دینی در قبال ورزش با استفاده از قواعد فقهی
(محمد جواد ارسطا, 2020-11-21)حکومت اسلامی که بنا دارد همانند حقیقت دین هیچ‌کدام از ساحت‌های تأثیرگذار انسان را مهمل رها نکند؛ نسبت به مقوله ورزش و مسائل پیرامون آن، خالی از مسئولیت نخواهد بود؛ لذا تبیین اجتهادی نظر شریعت مقدس در خصوص تعیین وظیفه حکومت ...
-
بررسی رویکرد تغییر در اجرای مسائل زنان در عرصه حکمرانی
(محمد جواد ارسطا, 2020-11-21)در مواجهه به احکام متمایز زنان و مردان، نظیر سن تکلیف، تعدد همسر، حق‌طلاق و ...، فقیهان رویکردهای متفاوتی دارند. یکی از این رویکردها بر این باور است که تغییری در مقام افتای این احکام متمایز روا نیست. بااین‌همه با نظر به ...
-
واکاوی فقهی تخطی قوا از فرامین رهبری
(محمد جواد ارسطا, 2020-11-21)یکی از بحث‌های مطرح در فقه سیاسی واکاوی فقهی حکم تخطی قوا از فرامین رهبری است به این بیان که در نظام مبتنی بر ولایت فقیه چنانچه قوای کشور به سه قوه قضاییه، مقننه و مجریه تقسیم شوند آیا آنان می‌توانند از فرامین رهبری سر باز ...
-
مبانی و گستره مشارکت مردم در دولت اسلامی
(محمد جواد ارسطا, 2020-08-22)چکیده امروزه یکی از مؤلفه‌های مشروعیت نظامهای سیاسی در سراسر جهان، میزان مشارکت سیاسی مردم در حکومت است. در این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است، مبانی و گستره مشارکت مردم در دولت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته ...
-
مبانی فقهی انقلاب مشروطه در اندیشه سیاسی آیت الله نائینی
(محمد جواد ارسطا, 2020-08-22)انقلاب مشروطه در ایران یکی از اتفاق‌های مهم تاریخ معاصر ایران است که تاثیرات چشم‌گیری را در مناسبات سیاسی و اجتماعی ایران رقم زده و تحولات عینی و ذهنی مهمی را به دنبال داشته است.پژوهش پیش‌رو با استفاده از روش تعاملی جان ...
