ارزیابی روش¬های زمین¬آمار و رگرسیون خطی در تعیین توزیع مکانی بارش مورد: استان بوشهر دکتر غلامعلی مظفری ، دکترسیدحسین میرموسوی ، یونس خسروی

Abstract

یکی از مهمترین پارامترهای ورودی جهت محاسبات بیلان آب و تهیه­ی مدل­های هیدرولوژیکی، توزیع مکانی بارش می­باشد. بنابراین خطای ناشی از آن آثار مستقیمی در برنامه­ریزی منابع آب خواهد داشت. از طرفی دیگر به دلیل عدم پوشش کامل ایستگاه­های اندازه­گیری نقطه­ای باران، برآورد بارش منطقه­ای و یا تخمین بارش در مناطق مابین ایستگا­ه­ها امری ضروری به شمار می­آید. برای این امر روش­های مختلفی وجود دارد که از جمله آن­ها روش­های میان­یابی می­باشد. در این مطالعه دو روش کریجینگ (ساده و معمولی) و رگرسیون خطی بر پایه مدل ارتفاعی رقومی زمین، جهت برآورد بارش سالانه با استفاده از آمار 11 ساله (1997-2007) داده­های بارش 57 ایستگاه باران­سنجی استان بوشهر، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بدین منظور ابتدا به ازای هر مدل در روش کریجینگ، نیم­تغییرنمای آن محاسبه و با استفاده از تکنیک ارزیابی متوالی، خطای نقشه­ها برآورد شد و از میان 14 نقشه، یک نقشه به عنوان نقشه­ی بهینه اختیار شد. سپس داده­های بارش و ارتفاع ایستگاه­های مورد نظر با استفاده از مدل رگرسیون خطی در محیط نرم­افزار Curve Expert فراخوانی گردید و با 18 مدل برازش داده شد تا مدل بهینه مشخص شود. با توجه به ارزیابی­های صورت گرفته مشخص گردید دو مدل نمایی از روش کریجینگ معمولی و تابع رگرسیونی چند جمله­ای درجه چهارم نتایج بهتری را برای میان­یابی بارش نسبت به دیگر روش­ها از خود نشان می­دهند. در نهایت به منظور تعیین بهترین مدل جهت توزیع مکانی بارش و انجام میان­یا­بی، مدل­های برتر هر دو روش با یکدیگر مقایسه شدند و مشخص گردید که مناسب­ترین روش جهت میان­یابی بارش سالانه در استان بوشهر، روش رگرسیون با تابع چند جمله­ای درجه چهارم می­باشد.