بررسی جواز مدیریت های زنان بر اساس آیه قوامون

Abstract

آیا با استناد به قوامیت مردان در آیۀ قوامون می‌توان حرمت ولایت و مدیریت‌های اجتماعی زنان را استنتاج کرد؟ اثبات حرمت مدیریت‌های زنان به این بستگی دارد که اولاً دامنۀ قوامیت بالاصاله یا بالقیاس عام باشد؛ ثانیاً قوامیت به معنای تسلط و ولایت باشد. ثالثاً مدیریت‌های اجتماعی از جنس ولایت باشند. هیچ‌یک از این فرض‌ها ثابت نیست؛ زیرا با توجه به دو علت و یا حکمت مذکور در آیه (<strong>بِما فَضَّلَ‏ اللَّهُ‏، بِما أَنْفَقُوا</strong>)، قوامون در محدودۀ خانواده تفسیر می‌شود؛ ضمن آنکه قوامون محتمل در دو معنای مراقبت و ولایت است و قابلیت استدلال برای ثبوت ولایت را ندارد و به فرض تعیّن در معنای ولایت، قیاس خانواده با اجتماع و تسری حکم قوامیت به اجتماع بی‌دلیل است؛ زیرا ملاک قوامیت مردان در خانواده مشخص نیست. از سوی دیگر ولایی بودن مدیریت‌های نظام جمهوری اسلامی محرز نیست؛ بلکه نفی ولایت اداری ترجیح دارد. بنابراین آیۀ شریفه قابلیت استدلال برای حرمت مدیریت بانوان را ندارد. دیدگاه‌ها با محوریت علامه طباطبائی مطرح می‌شود. روش تحقیق کتابخانه‌ای و بر پایة تحلیل آموزه‌هاست.