چالش‌های توسعه کالبدی شهر سنقر در اثر انباشت نهشته‌های یخچالی و ناپایداری دامنه‌ای

Abstract

توسعه کالبدی شهرهای واقع در چشم­اندازهای کوهستانی غالبا به سمت دامنه­ها گسترش می­یابد. این دامنه­ها در پی فعالیت فرسایش یخچالی در دوره کواترنری حاوی نهشته­های شده­اند که دارای ویژگی­های نفوذ­پذیری و انفصال دانه­ها می­باشد که اگر با شیب زیاد، بارش فراوان و زمین­لرزه همراه شوند منجربه ناپایداری و تغییرات محیطی می­گردد. شهر سنقر از جمله شهرهایی است که در چنین موقعیتی قرار دارد. در این پژوهش پتانسیل ناپایداری دامنه­ای در حوضه دالاخانی که شهر اخیر در دامنه آن قرار دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با تحلیل رگرسیونی دما و ارتفاع و بررسی رسوبات تشکیل دهنده، حد گسترش رسوبات یخچالی شناسایی شد. با تعریف شاخص­های ناپایداری و استفاده از روش بی بعد سازی فازی برای همگن کردن عوامل، نقشه پتانسیل ناپایداری دامنه­ای به‌دست آمد. یافته‌های پژوهش نشان داد که شهر سنقر از سال 1987 تا 2011 از 7/1 کیلومترمربع توسعه کالبدی، 1 کیلومترمربع آن به سمت دامنه­های مستعد به ناپایداری دامنه­ای گسترش پیدا کرده است. هم‌چنین نقشه پتانسیل ناپایداری دامنه­ای نشان داد که نیمی از وسعت منطقه در محدوده با پتانسیل زیاد نسبت به ناپایداری دامنه­ای قرار دارد و با توجه به توسعه کالبدی شهر سنقر به سمت دامنه­های مرتفع، شناسایی محدوده­های مستعد ناپایداری دامنه­ای ضروری است.