پروفایل ترانسکریپتوم یاخته‌های گرانولوزای تخمدان گاو در مراحل مختلف فولیکولوژنسیز

Abstract

آخرین مرحلۀ فولیکولوژنسیز در فولیکول تخمدان پستانداران شامل بیشترین توسعه و اوج فعالیت لایه­های بافت پوششی (اپیتلیال) یاخته­های گرانولوزا است که حفرۀ آنترال را احاطه کرده­اند. در طول رشد و توسعۀ فولیکول، یاخته­های گرانولوزا تکثیر می­شوند و هورمون­های لازم برای رشد اووسیت را ترشح می­کنند. در گاو، فولیکول نیاز به رشد تا قطر بالای 10 میلی‌متر دارد تا آماده برای تخمک­ریزی شود و پس از این مرحله یاخته­های گرانولوزا تغییر کرده و تبدیل به تودۀ یاخته­های ویژه­ای بنام جسم زرد می­شوند. برای درک بهتر اساس مولکولی رشد فولیکولی و بلوغ یاخته­های گرانولوزا، پروفایل ترانسکریپتوم یاخته­های گرانولوزا از کوچک (<5mm) تا بزرگ (>10mm) با استفاده از روش داده­کاوی بررسی شد. درمجموع با مقایسۀ ترانسکریپتوم یاخته­های گرانولوزای بزرگ و کوچک درمجموع 283 ژن شناسایی شدند. با بازسازی شبکه و تجزیۀ آن موفق به شناسایی آثار متقابل آن­ها و درنهایت با استفاده از ابزارهای مختلف درزمینۀ پیدا کردن ماژول­های مهم و عملکردی، شش ماژول شناسایی شد که مهم‌ترین ژن­های مرتبط شامل αTNF، NR1H4، LHCGR، FSHR، PTHLH، LHB، CAD، HSD3B1، CYP17A1، DICE1، MCE1، COX و آروماتاز بودند. این مشاهده‌ها توصیه می­کند که شش ماژول شناسایی‌شده در بررسی می‌توانند به‌عنوان نشانگرهایی برای مرحلۀ نهایی تمایز فولیکول و آغاز مرگ یاخته باشند.