برآورد بیوماس برگ و شاخص سطح برگ دو گونه عمده در جنگلهای یاسوج

Abstract

جنگلهای یاسوج نماینده جنگلهای بخش زاگرس جنوبی قلمداد می‌شوند که از نظر تراکم و ترکیب گونه‌ای از اهمیت ویژه‌ای در سطح کشور برخوردارند. دو گونه عمده این جنگلها را بلوط ایرانی (<em>‌‌</em><em>Quercus</em><em> brantii</em>) و بنه (<em>Pistacia</em><em>mutica</em>) تشکیل می‌دهند. در این تحقیق با استفاده از اندازه‌گیری اجزاء مختلف درختان و یافتن رابطه‌های همبستگی بین مؤلفه‌های مختلف، دو شاخص اکولوژیک میزان بیوماس برگ و شاخص سطح برگ (Leaf Area Index) برآورد شده است. برای این منظور تعدادی از درختان بلوط ایرانی و بنه به روش تصادفی- سیستماتیک انتخاب و مؤلفه‌هایی نظیر قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، ارتفاع تاج و دو قطر بزرگ و کوچک تاج اندازه‌گیری شدند. همچنین برگ‌های قطاعی از تاج درختان که بر حسب کوچکی یا بزرگی تاج درختان بین یک‌هشتم تا یک‌چهارم کل درخت بودند، چیده شد. پس از توزین، وزن خشک برگها در آزمایشگاه تعیین گردید. برای محاسبه شاخص سطح برگ از روش Gravimetric Method استفاده شد که در آن رابطه بین «سطح برگ» و «وزن خشک» به‌عنوان معیاری برای برآورد مساحت کل برگ‌های درخت می‌باشد. برای تعمیم نتایج بدست آمده از درختان نمونه به کل جنگل از روش «درخت متوسط» (Mean Tree Method) استفاده شد. نتایج نشان داد میزان بیوماس برگ گونه‌های بلوط ایرانی و بنه به‌ترتیب 3/1317 و 2/57 کیلوگرم در هکتار است. برای برآورد سریع این شاخص نیز روابط ریاضی مربوط به درختان ارائه گردید. متوسط شاخص سطح برگ در منطقه مورد مطالعه حدود 2/1 برآورد شد. همچنین آزمایش تجزیه برگ گونه‌های نام برده برای بررسی‌های بیشتر در زمینه میزان عناصر موجود در برگ انجام شد.