خصوصیات حشره‌کشی و ضدتغذیه‌ای عصاره متانولی گیاه سرخس شترمرغی (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر شب‌پره پشت الماسی (Plutella xylostella L.)

Abstract

شب‌پره پشت الماسی آفت عمده محصولات خانواده چلیپائیان است که به بسیاری از حشره‌کش‌های شیمیایی مقاوم شده‌است. در سال‌های اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه با دارا بودن خواص ضدتغذیه‌ای و حشره‌کشی نقش مهمی را در کنترل آفات بر عهده دارد. در این مطالعه، حشره‌کشی عصاره متانولی سرخس شترمرغی (<em>Matteucia struthiopteris </em>(L.) Tod) بر لارو سن سوم شب‌پره پشت الماسی (<em>Plutella xylostella</em> L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌های زیست‌سنجی نشان داد که با افزایش غلظت عصاره، میزان مرگ و میر لاروی به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. به‌طوری که در غلظت‌های 01/12% و 58/28% به‌ترتیب باعث کشته شدن 25% (LC₂₅) و 50% (LC₅₀) جمعیت مورد مطالعه شد. در این تحقیق، اثر غلظت‌های زیرکشنده عصاره متانولی سرخس شترمرغی روی پارامترهای دموگرافی ازجمله جدول زندگی، جدول تولیدمثل و پارامترهای رشد جمعیت مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل، طول مراحل مختلف زیستی، باروری و میانگین طول عمر حشرات کامل به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که افزایش غلظت به‌طور معنی‌داری سبب کاهش نرخ خالص تولیدمثل (<em>R₀</em>)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (<em>r_m</em>)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (<em>λ</em>) و همچنین سبب افزایش مدت زمان یک نسل (<em>T</em>) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (<em>DT</em>) شد. این نتایج حساسیت لارو شب‌پره پشت الماسی را به عصاره متانولی سرخس شترمرغی نشان داد، بنابراین استفاده از این گیاه می‌تواند به‌عنوان یکی از روشهای مناسب در مدیریت تلفیقی این آفت باشد.