تأثیر رایحه اسانس پرتقال بر پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان: کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده

Abstract

مقدمه: افسردگی، از شایع­ترین مشکلات زنان در دوران حاملگی و بعد از زایمان است. تحقیقات نشان ­داده­اند رایحه‌درمانی اختلالات ­خلقی زنان را کاهش می­دهد. با توجه به شرایط زیستی بعد از زایمان و کاهش سطح هورمونی، مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر رایحه پرتقال بر پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان انجام شد. روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی ­بالینی در تابستان سال 1396 بر روی 100 زن زایمان کرده بستری در بخش زنان بیمارستان حضرت ام­البنین (س) مشهد انجام شد. افراد به­صورت تصادفی در دو گروه رایحه­درمانی و کنترل قرار گرفتند. گروه مداخله علاوه بر دریافت مراقبت‌های معمول، از روز دوم بعد از زایمان به مدت 6 هفته هر 12 ساعت 3 قطره اسانس پرتقال را روی دستمال ریخته و استنشاق می­کردند. در روزهای دهم، سی‌ام و چهل­ و ­دوم بعد از زایمان پرسشنامه افسردگی ادینبورگ در هر دو گروه تکمیل ­شد و در صورت کسب نمره بالاتر از 12 از پرسشنامه، به روان‌پزشک ارجاع و تشخیص افسردگی با مصاحبه بالینی و بر اساس معیارهای تشخیصی DSM-4 انجام­ شد. تجزیه­ و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون‌های ­آماری کای­دو، تی مستقل، تحلیل واریانس با مقادیر تکراری و دقیق فیشر انجام­ شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی­دار در نظر گرفته ­شد. یافته­ها: میانگین نمره افسردگی در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل به­صورت معنی­داری کاهش پیدا کرد و فراوانی افسردگی در پایان مطالعه در گروه رایحه­درمانی 0% و در گروه کنترل 2/22% برآورد شد (001/0>p). نتیجه­گیری: استنشاق رایحه پرتقال در دوره بعد از زایمان در پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان مؤثر است.