ژئوشیمی، پتروژنز و جایگاه زمین ساختی سنگ های آتشفشانی شمال قزوین (پهنه البرز باختری)

Abstract

توالی ماگماتیکی در ناحیه شمال قزوین بخشی از پهنه ساختاری البرز باختری بوده که دربرگیرنده توالی از گدازه های آتشفشانی همراه با سنگ های آذرآواری باسن ائوسن است. بر اساس مطالعات سنگ‌شناسی، واحدهای آتشفشانی منطقه شامل بازالت، آندزیت بازالتی، پیروکسن آندزیت، تراکی آندزیت، داسیت و ریولیت است. بافت اصلی این سنگ‌ها پورفیری با زمینه دانه‌ریز بوده که از کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، کوارتز، آلکالی فلدسپار، آمفیبول و بیوتیت تشکیل یافته است. با توجه به نمودارهای ژئوشیمیایی، این نمونه‌ها در محدوده سری ماگمایی کالک آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی واقع می‌شوند. همچنین، سنگ‌های آتشفشانی منطقه غنی‌شدگی در عناصر نادر خاکی سبک (LREE) و عناصر لیتوفیل بزرگ یون (LILE) و تهی شدگی در عناصر با میدان پایداری بالا (HFSE) نشان می‌دهند که این خصوصیات از ویژگی‌های سنگ‌های کالک آلکالن محیط های مرتبط با فرورانش است. بررسی های پتروژنز نشان داد که گدازه های مافیک از ذوب بخشی 5% تا 10% یک گوشته غنی شده گارنت لرزولیتی حاصل شده است. گدازه های آتشفشانی قزوین دارای مقادیر متوسط نسبت های Nb/Yb و Ta/Yb بوده و یک منشا غنی شده (EMORB) را نشان می دهد. علاوه بر این مقادیر بالای Th، U و Pb بیانگر تاثیر سیالات محیط فرورانشی یا آلودگی پوسته ای در ژنز این گدازه ها است.