استخراج و شناسایی ترکیب های شیمیایی موجود در عصاره استونی پوست سرخدار (Taxus baccata L.)

Abstract

در این بررسی عصاره پوست تنه درخت سرخدار (Taxus baccata L.) رویش یافته در ذخیره گاه جنگل افرا تخته علی آباد کتول واقع در استان گلستان به کمک حلال استون و به روش سوکسله استخراج گردید و سپس ترکیب های شیمیایی موجود در آن مورد شناسایی قرار گرفت. پوست دیسک های تهیه شده جداسازی و به آرد تبدیل شد. سپس عصاره محلول در حلال استون بر طبق روش استاندارد TAPPI تهیه گردید. به منظور سایلیل دار کردن ترکیب ها، مقداری از پودر خشک عصاره در یک ویال شیشه ای ریخته شد و مواد مشتق ساز (پیریدین، BSTFA و TMCS 1%) به آن اضافه شد و نمونه برای شناسایی به دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی (GC/MS) تزریق گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میانگین درصد عصاره استونی پوست سرخدار 63/13 درصد بود. به طور کلی 46 ترکیب در پوست سرخدار مورد شناسایی قرار گرفت. عمده ترین ترکیب های مورد شناسایی شامل: تترا سیلوکسان، دکا متیل- (80/14%)، هگزا دکانوییک اسید، هیدروکسی استر (24/11%)، 3-(3- آمینو پروپیل)-6-(3،3- دی متیل آلیل آمینو) پیورین (85/9%)، دی- ریبوفورانوز، 1، 2، 3، 5- تتراکیس-O-(هیدروکسی)- (31/9%) و 2- متیل پایرولو]1، 2-a[ پایرازین-1(H2)-ان (73/6%) بودند. ترکیب های شیمیایی متفاوتی از جمله فنولی، فلاونویید، آلکالویید، اسید چرب، استر اسید چرب، قند، آلکان، الکل چرب، قند الکلی و استرویید در عصاره استونی پوست سرخدار یافته شد که بعضی از آنها را می توان به عنوان مواد حفاظتی برای از بین بردن موجودات مخرب چوب سنتز کرد. مهمترین ترکیب های سیتوتوکسیک و ضد سرطان شناسایی شده در عصاره استونی پوست سرخدار، 4- پیپریدینون، 2، 2، 6، 6- تترا متیل (19/0%) و فنول، 2، 4- بیس(1، 1- دی متیل اتیل)- (34/3%) بود.