نقل به معنا در حدیث;ابعاد و آثار آن

Abstract

جواز نقل به معنا مورد اجماع علماى شیعه است، اما در کمّ و کیف آن اختلافاتى وجود دارد که این اختلاف در دهه‏هاى اخیر بیشتر شده است. برخى از معاصران، اهتمام فراوانى به الفاظ امام(ع) نشان مى‏دهند و معتقدند که الفاظ او قابل مقایسه با الفاظ اصحاب نیست. از این رو، اصحاب تنها در صورت اضطرار اقدام به نقل به معنا مى‏کردند. پس اصل در روایات موجود، نقل به لفظ است، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. این نظریه نتیجه گسترش دقت‏هاى ادبى و عقلى در حوزه برداشت متون دینى است. <br />نویسنده بر این باور است که دقت‏هاى ادبى و عقلى در حوزه برداشت از متون دینى، جایز نیست. ائمه(ع) با ادبیات متعارف مردم سخن مى‏گفتند و نقل به معنا در میان اصحاب شایع بود و ائمه(ع) نیز آن را تقریر کردند. گذشته از این، ضعف امکان نقل عین الفاظ امام(ع)، اجمالى از دلایل قول مختار است. <br />نویسنده در پى آن است که اثبات کند اکثر روایات موجود انعکاس عین الفاظ امام(ع) نیست، بلکه الفاظ اصحاب است که مقصود ائمه(ع) را در خود جاى داده‏اند. <br />هدف دیگر نویسنده، عرضه بسته کامل مسائل نقل به معناست; مانند ادله موافقان و مخالفان، شرایط نقل به معنا، نقل به معنا در عصر بعد از تدوین، دعا و... . <br />این مقاله از سه بخش تشکیل یافته است که بخش اول به ادله موافقان و مخالفان و شرایط آن، و در بخش دوم به استثنائات ادله جواز نقل به معنا و بخش سوم به آثار و لوازم آن پرداخته است.