اسم‌خودمانی الگویی جهت بازنمایی رفتار کلامی اعتراض و رضایت در کردی‌کرمانشاهی

Abstract

پژوهش حاضر به بررسی ساخت اسم خودمانی در کردی کرمانشاهی می‌پردازد. این پژوهش با بررسی ساخت اسم خودمانی، ضمن معرفی الگو یا الگوهای رایج ساخت اسم خودمانی، ابزارهای زبانی رمزگذاری رفتارهایی از قبیل رضایت و خشنودی را با توجه به مؤلفة سن، جنسیت و بافت مورد بررسی قرار می‌دهد. شیوة انجام پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است که طی دو مرحله اقدام به گردآوری داده‌ها از مدارس پسرانة روستایی، حومة شهر و داخل شهر کرمانشاه شده است. ابتدا صورت‌های خطابی اسم‌های خودمانی یک کلاس 30 نفری و سپس، برای بررسی تأثیر مؤلفة جنسیت، سن و بافت اقدام به گردآوری داده در بین خانواده‌های جامعة آماری بالا گردید. بررسی نتایج نشان داد عامل جنسیت تأثیری در شکل‌گیری این فرایند ندارد، اما مؤلفه‌های سن و بافت نقش اصلی را ایفا می‌کنند. همچنین در کردی کرمانشاهی، بازنمایی رفتار کلامی اعتراض و خوشنودی از طریق آمیزه‌ای از دو فرایند ترخیم و وندافزایی که از یک الگوی هجایی ثابت (CV.CVC) پیروی می‌کند، رمزگذاری می‌شود (bahman→bahəl). بر اساس الگوی اسم خودمانی مانند "بهل“ که از حذف عناصری از یک اسم خاص مانند "بهمن“ و افزودن پسوندهای اسم خودمانی‌ساز (-əg, -əl, -i, -a) به دست می‌آید، امکان ابراز اعتراض یا خشنودی از رفتار مخاطب را برای گوینده در سطح صرف فراهم می‌کند. در پایان با استفاده از نظریة بهینگی محدودیت‌های حاکم بر ساخت اسم‌ خودمانی شناسایی و مرتبه‌بندی شده­اند.