شناسایی عوامل قارچی مرگ گیاهچه، سوختگی و لکه برگی سیر و پیاز در منطقه جیرفت

Abstract

سیر و پیاز در مناطق جیرفت و کهنوج، به‌ویژه در قالب طرح استمرار، سطح زیر کشت قابل‌توجهی را به خود اختصاص داده‌اند. یکی از عوامل تهدیدکننده توسعه کشت این دو محصول، بیماری سوختگی و لکه برگی می‌باشد. به‌منظور شناسایی عامل (عوامل) ایجادکننده بیماری در منطقه، طی سال‌های 1380 تا 1382 مزارع متعددی مورد بازدید قرار گرفتند. پس از کشت نمونه‌ها (در مجموع 40 نمونه) روی محیط‌های سیب‌زمینی دکستروز آگار و خالص‌سازی جدایه‌های قارچی، قارچ‌های <em>Fusarium solani</em><em>، </em><em>F. oxysporum</em><em>، </em><em>F. semitectum</em><em> </em>و <em>Rhizoctonia solani</em>جداسازی و شناسایی گردیدند. همه قارچ‌های جداسازی شده (33 مورد) روی گیاهچه‌های پیاز بیماری‌زا بودند و دوباره جداسازی گردیدند. نوعی علایم سوختگی برگی (بلاچ) در مرحله بلوغ روی برگ‌های سیر و پیاز مشاهده شد و از بوته‌های آلوده، قارچ <em>Cladosporium</em> <em>cladosporioides</em> جداسازی گردید و بیماری‌زایی آن به اثبات رسید. همچنین، در مزارع پیاز و سیر، علایم بیماری لکه ارغوانی در ابتدا به‌صورت لکه‌های زرد رنگ و سپس، به‌صورت لکه‌های کشیده بیضوی و ارغوانی رنگ مشاهده شد که گاهی با کپک قهوه‌ای رنگی نیز پوشیده می‌شد. قارچ عامل بیماری، <em>Alternaria </em>sp. شناسایی گردید. نوعی بیماری سوختگی برگی در مرحله بلوغ روی بوته‌های سیر و پیاز مشاهده شد. علایم بیماری به‌صورت لکه‌های کوچک زرد رنگ روی برگ‌های پایینی بوته مشاهده شد. اتصال لکه‌ها باعث خشکیدن بخشی یا در مواردی کل برگ گردید. از بوته‌های دارای علایم، قارچ <em>Stemphylium</em> sp. جداسازی گردید و بیماری‌زایی آن به اثبات رسید.