در دوره ساسانیان زبان­ها و گویش­های متعددی در نواحی وسیعی از ایران وجود داشت، اما زبان رسمی این سلسله که آن را «فارسی میانه ساسانی» می­خوانیم مسلماً خود زیر شاخه­ هایی یافته است به ویژه که به دو شاخه اصلی­تر در شمال(دری) ...

نوشتۀ حاضر بخشی از یادداشت­های پراکنده نگارنده در مطالعات مانوی، مشتمل بر جوانب و وجوه گوناگونِ این دسته از تحقیقات ایرانی، یعنی پژوهش­های مربوط به آموزه، آیین، تاریخ، فلسفه، هنر و ادبیات مانوی و نیز تحقیقاتی است که به ...

بغ نسک یکی از نسک ­های اوستای دوره ساسانی است که هر چند متن اوستایی آن باقی نمانده است اما خلاصه­ای از مطالب آن، آن گونه که مولف یا مولفان دینکرد دریافته­ اند در دینکرد نهم آمده است. این متن که شامل بیست و دو فرگرد است ...

دوره عیلامی از دوره­های مهم در تاریخ ایران است. از این دوره کتیبه ­های بسیاری به دست آمده است. وسعت قلمرو این دوره سبب شده هر از گاهی کتیبه­ های تازه­ ای به دست آید. مقاله حاضر در خصوص یک آجرنوشته تازه یافته در حفاری­های ...

مار خزنده معروف، از جانورانی است که در اساطیر بسیاری از اقوام و ملل به صور گوناگون مطرح است. در ایران نیز این جانور حجم زیادی از نقوش را به خود اختصاص داده است. چنین به نظر می­رسد که این نقش، مفهوم خاصی با خود داشته، نماد ...

از زبان سُغدی که از مهم­ترین زبان­های ایرانی میانۀ شرقی و زبان میانگان جاده ابریشم در سده­ های ششم تا دهم میلادی (چهارم قمری) است آثار بسیاری به سه خط سُغدی، مانوی و سریانی برجای مانده است. این متون در طول سدۀ بیستم میلادی، ...