بررسی کیفیت آب و توان تولید رودخانه اهرچای (آذربایجان شرقی) براساس جوامع بزرگ بی مهرگان کفزی

Abstract

<strong>به ‌‌منظور آگاهی از شرایط اکولوژیکی، کیفیت آب و تعیین توان تولید رودخانه اهرچای به مدت یک‌ سال (از مهر ماه 1391 تا شهریور 1392) در 12 ایستگاه به‌‌ طور ماهانه از جوامع کفزیان نمونه ‌‌برداری انجام شد. نمونه ‌برداری ‌ها توسط سوربر انجام و نمونه ‌ها در آزمایشگاه جداسازی، شناسایی، توزین و شمارش گردیدند. <strong>در این رودخانه 12 خانواده از کفزیان شامل Planaridae، Lumbriculidae، Tubificidae، Culicidae، Glossiphoniidae، Gamaridae، Heptagenidae، Caenidae، Chironomidae، Simulidae، Limnaeidae و Sphaerideaشناسایی شدند.</strong></strong><strong> متوسط تعداد سالانه 159/83 عدد و زی ‌توده 1/49 گرم در مترمربع تعیین گردید. بیش ‌ترین تعداد (277 عدد با زی‌ توده 2/8 گرم در مترمربع)</strong><strong>در شهریور ماه و کم ‌ترین مقدار آن‌ ها (66 عدد با زی‌ توده 0/59 گرم در مترمربع) در آذر ماه تعیین گردید که نشان از تغییرات زمانی کفزیان در این رودخانه بوده است.هم ‌چنین بین میانگین های </strong><strong>تعداد </strong><strong>در مترمربع </strong><strong>در </strong><strong>ماه ‌ها </strong><strong>و </strong><strong>ایستگاه ‌های مختلف، براساس آزمون (<strong>F </strong></strong><strong><strong>(</strong></strong><strong><strong>p</strong></strong><strong><strong>≤</strong></strong><strong><strong>0/01</strong></strong><strong> تفاوت معنی ‌دار دیده شده </strong><strong>است. طبقات کیفی با روش ‌های بوئر تعیین و نتایج نشان دادند که ایستگاه 1 در طبقه آبی </strong><strong>I</strong><strong> و دارای کیفیت خیلی خوب و سایر ایستگاه ‌ها به‌ طور متوسط درطبقه آبی </strong><strong>II</strong><strong> و در کیفیت خوب قرار داشته ‌اند. متوسط سالیانه وضیعت زیستی 1/85</strong><strong>=<strong>Z</strong></strong><strong> و توان تولید جوامع کفزیان نیز 170 کیلوگرم در هرهکتار از بستر تعیین </strong><strong>شده </strong><strong>است. </strong><strong>هم‌ چنین </strong><strong>کیفیت </strong><strong>آب </strong><strong>این </strong><strong>رودخانه </strong><strong>با</strong><strong>روش هیلسینوف </strong><strong>HFBI)</strong><strong>4/98 ) و با کیفیت خیلی خوب تعیین گردید. بنابر نتایج حاصله، اهرچای یکی از زیستگاه ‌های </strong><strong>طبیعی </strong><strong>سالم و کم ‌تر در معرض ورود آلاینده و با تغییرات زمانی و مکانی کفزیان </strong><strong>و </strong><strong>دارای تولید </strong><strong>طبیعی </strong><strong>نسبتاً </strong><strong>پایین </strong><strong>ارزیابی گردید</strong>.