ارزیابی خصوصیات فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های شلیل در شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی

Abstract

یکـی از مشـکلات عمده پرورش‌دهندگان شلیل عـدم دسترسی به ارقام جدید و پر محصول و استفاده از ارقام ناشناخته است که میزان تولید، بازارپسندی و کیفیت محصول آن‌ها کم مـی­باشـد. این پژوهش به­منظور مقایسه، گروه­بندی و انتخاب ژنوتیپ­های برتر از نظر صفات رشدی، مورفولوژیک و پومولوژیک 10 ژنوتیپ و رقم شلیل ('فلامینو‘، 'نکتارد‘، 'هنری‘، 'شانیاریا‘، 'رویزیانا‘، 'تاج شماره-1 و -2‘، 'شلیل شماره-1‘، 'آندروس‘ و 'سان­گلد‘ به­عنوان شاهد) به­صورت آزمایش بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال­های 1398-1397 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا شد. ارقام و ژنوتیپ­های مورد بررسی از نظر صفات فنولوژیک، مورفولوژیک، پومولوژیک و بیوشیمیایی تفاوت معنی­داری نشان دادند. زودگل­ترین ارقام شلیل، 'فلامینو‘، 'نکتارد‘ و 'سان­گلد‘ (هفته چهارم اسفند) و 'هنری‘ و 'تاج شماره-2‘ دیرگل‌ترین (هفته اول فروردین) بودند. نتایج تست پانل نشان داد که 'فلامینو‘، 'هنری‘ و 'شانیاریا‘ دارای بالاترین رتبه از نظر میانگین حسی صفات رنگ، بافت، بو و طعم بودند. 'فلامینو‘ دارای بیشترین سبزینگی برگ (91/36) بود. 'هنری‘ با 6/44 کیلوگرم عملکرد، 55/3 کیلوگرم بر سانتی­متر مربع سفتی بافت میوه و 39/16 درصد مواد جامد محلول از نظر صفات بیوشیمیایی، برتری آماری نشان داد. 'فلامینو‘ و 'شلیل شماره-1‘ به­ترتیب با میانگین 76/138 و 51/129 گرم، بیشترین وزن میوه را داشتند که در مقایسه با شاهد افزایش 97/32 و 19/28 درصدی نشان دادند. در مجموع 'فلامینو‘، 'نکتارد‘ و 'هنری‘ به دلیل داشتن صفات پومولوژیک و فنولوژیک بالا به‌عنوان ارقام برتر شلیل برای کشت در شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی قابل توصیه می­باشد.