تاثیر کودهای آلی، بیولوژیک و شیمیایی بر عملکرد پروتئین خام، روغن و اسیدهای چرب سیاهدانه (Nigella sativa L.)

Abstract

به منظور بررسی اثرات کودهای آلی، بیولوژیک و شیمیایی بر عملکرد پروتئین خام و روغن بذر سیاهدانه و نیز مقادیر اسیدهای چرب تشکیل دهنده روغن آن، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. منابع کود (شامل ورمی کمپوست، اوره و شاهد) به عنوان عامل اول و کودهای بیولوژیک شامل نیتروکسین (دارای ازتوباکتر و آزوسپیریلوم)، میکوریزا، بیوسولفور (شامل تیوباسیلوس) + گوگرد و شاهد (عدم کود بیولوژیک)، عامل دوم آزمایش بودند. نتایج نشان داد که عملکرد پروتئین خام و روغن بذر سیاهدانه در کود ورمی کمپوست به طور معنی دار بیش از کود شیمیایی اوره بود. هم چنین در بین کودهای بیولوژیک، تنها بیوسولفور + گوگرد منجر به افزایش معنی دار عملکرد پروتئین خام و روغن بذر سیاهدانه شد. تجزیه شیمیایی بذور سیاهدانه به‌ترتیب نشان دهنده وجود 9/10 و 5/24 درصد پروتئین خام و روغن بذر بود. از نظر مقادیر اسیدهای چرب تشکیل دهنده ساختار روغن بذر، اسید لینولئیک (18/49 درصد) و اسید اولئیک (77/26 درصد) مهم ترین اسیدهای چرب غیراشباع و اسید پالمیتیک (68/12 درصد) اصلی ترین اسید چرب اشباع در سیاهدانه بودند.