تأثیر تیمارهای مختلف کودی برخصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata)

Abstract

کاربرد کودهای آلی یکی از مهم‌ترین راهکارهای تغذیه ای گیاه در مقایسه با کودهای شیمیایی به‌ویژه در شرایط مدیریت ارگانیک گیاهان دارویی است. به منظور مطالعه اثر کودهای مختلف آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی های کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی91-1390 اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح کود نیتروژن (25، 50 و75 کیلوگرم در هکتار)، سه سطح کود گاوی (5،10 و 15 تن در هکتار)، سه سطح ورمی کمپوست (2، 4 و 6 تن در هکتار) و شاهد بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای مختلف بر تمامی صفات مورد مطالعه به‌جز میزان تورم اسفرزه معنی دار (05/0p≤) بود. به‌طوری‌که بهترین حالت برای تیمارهای 6 تن ورمی‌کمپوست و 15 تن کود گاوی مشاهده شد. بیشترین عملکرد دانه (4/548 کیلوگرم در هکتار) برای 6 تن ورمی‌کمپوست حاصل شد که نسبت به شاهد 26 درصد افزایش نشان داد. با افزایش مقدار کودهای آلی محتوی موسیلاژ، فاکتور تورم و میزان تورم اسفرزه افزایش یافت، بیشترین محتوی موسیلاژ و فاکتور تورم برای 15 تن کود گاوی (به ترتیب با3/35 درصد و 4/13میلی لیتر) به‌دست آمد. بدین ترتیب، با توجه به تأثیر مثبت کودهای آلی بر عملکرد کمی و کیفی اسفرزه در مقایسه با کود شیمیایی، چنین بنظر می رسد که این نهاده های آلی می توانند جایگزین مناسبی برای بهبود رشد و عملکرد گونه های دارویی نظیر اسفرزه در نظام های کم نهاده باشند.