فرسودگي شغلي در درمانگران مراكز ترك اعتياد داراي مجوز و ارتباط آن با ويژگي‌هاي فردي و شغلي آن‌ها در شهر اصفهان*

Abstract

مقدمه: با توجه به افزايش مراكز درمان اعتياد در كشور و اهميت موضوع بررسي سلامت درمانگران مراكز ترك اعتياد، به دليل ارتباط آنان با بيماران دچار آسيب، اين مطالعه با هدف تعيين فرسودگي شغلي درمانگران مراكز ترك اعتياد دارای مجوز شهر اصفهان در رابطه با ويژگي‌هاي فردي و شغلي آن‌ها انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از دسته‌ی مطالعات تحليلي- مقطعي بود که بر روي 137 درمانگر مراكز ترك اعتياد شهر اصفهان (34 پزشك، 14 روانپزشك، 42 روانشناس و 46 پرستار) در سال 1389 انجام شد. ابزار سنجش، پرسش‌نامه‌ی فرسودگی شغلی Maslach (MBI یا Maslach burnout inventory) -که پایایی آن از طریق Cronbsch's alpha تأیید شد (87/0 = α)- و پرسش‌نامه‌ی جمعيت شناختي بود. نمونه‌ها به صورت تصادفي ساده انتخاب و پرسش‌نامه‌ها در ميان آنان توزيع شد. داده‌ها تحت نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 18 (version 18, SPSS Inc., Chicago, IL) با استفاده از آزمون t، ضريب همبستگي و تحليل واريانس تحليل شدند. یافته‌ها: ميانگين نمره‌ی فرسودگي شغلي (43/32)، خستگي هيجاني (79/13)، مسخ شخصيت (44/4) در درمانگران مورد مطالعه در حد خفيف و كاهش كفايت شخصي ایشان (87/14) متوسط گزارش شد. همچنين بين فرسودگي شغلي با متغير سابقه‌ی كار، رابطه‌ی مستقيم معنی‌دار و با رضايت از درآمد، علاقه به كار و نگرش نسبت به اثربخش بودن كار، رابطه‌ی معكوس معنی‌دار مشاهده شد. نتيجه‌گيري: نتايج بيانگر آن است كه فرسودگي هر چند خفيف، اما به نحو قابل ملاحظه در ميان درمانگران وجود دارد، به طوري كه شدت آن در ابعاد خستگي هيجاني و كاهش كفايت شخصي، نگران كننده است. بنابراين، شناخت عوامل مستعد كننده و كاهش دهنده در ابعاد فردي، سازماني و محيطي ضروري است. واژه‌های کلیدی: فرسودگي شغلي؛ درمانگران؛ مراكز ترك اعتياد