دیدگاه مدیران سلامت اصفهان از اصول فلسفی مراقبت‌های اولیه‌ی بهداشتی

Abstract

مقدمه : امروزه بیش از هر زمان دیگر فراموش کرده‌ایم که حل دشواری‌های بهداشتی بستگی به آن دارد که خود مردم چه کاری را باید برای خودشان انجام دهند. وظیفه‌ی خطیر خدمات بهداشتی هوشمندانه از جمله نظام مراقبت‌های اولیه‌ی بهداشتی (Primary health care یا PHC)، کمک به سلامتی مردم با تأکید بر پیشگیری، در مقابل خدمات پزشکی با هزینه‌های کمرشکن، وابستگی‌آور و کم‌اثر است. هدف تحقیق حاضر، سنجش اصول فلسفی پیشگیری با PHC و تعیین آگاهی و نگرش مدیران نهادهای مختلف سلامت اصفهان از اصول فلسفی نه گانه‌ی این مراقبت‌ها بود. روش بررسی : مطالعه‌ی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی- پیمایشی بود. جامعه‌ی مورد مطالعه 384 نفر از مدیران ارشد، میانی و اجرایی اصفهان در نهادها و سازمان‌های مختلف مربوط به سلامت مانند دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی و ... در سال 89-1388 بودند. ابزار تحقیق، پرسش‌نامه‌ای محقق ساخته و حاوی سه دسته سؤالات پایه، دانشی و نگرشی نسبت به اصول فلسفی نه‌گانه‌ی PHC بود. روایی پرسش‌نامه توسط متخصصین مربوط و پایایی آن توسط آزمون پایلوت و با آلفای 84 درصد مورد تأیید قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده وارد نرم‌افزار کامپیوتری SPSS نسخه‌ی 16 گردید و مراحل آمار توصیفی با میانگین و درصد و آمار تحلیلی با آزمون t، ANOVA و همبستگی Pearson مورد محاسبه قرار گرفت. یافته‌ها: بالاترین میانگین نمره‌ی آگاهی از اصول فلسفی نه‌گانه‌ی PHC مربوط به بعد فلسفی «انگیزه و عشق خدمت به مردم» و برابر 41/12 ± 39/98 و کمترین آن مربوط به بعد فلسفی «برابری و عدالت» و برابر با 17/29 ± 75/65 بود. بالاترین میانگین نمره‌ی نگرش مربوط به بعد فلسفی «هماهنگی بین‌بخشی» و برابر با 97/22 ± 55/81 و کمترین آن مربوط به بعد فلسفی «برابری توزیع» و برابر با 79/12 ± 15/49 بود. نتیجه‌گیری: نمره‌ی میانگین آگاهی تمامی رده‌های مدیریتی کمی بالاتر از 80 به دست آمد. اگر چه تا نمره‌ی عالی 100 فاصله دارد، اما برای یک نظام سلامت رسیدن به آن کار بسیار دشواری است و باید در این زمینه تلاش نمود. نمره‌ی میانگین نگرش 65 به دست آمد. این نتیجه خوبی برای این سیستم محسوب نمی‌شود، چرا که نگرش بالاتر مدیران نقشی کلیدی در به اجرا درآمدن اصول PHC است. واژه‌های کلیدی : دیدگاه؛ آگاهی؛ نگرش؛ مراقبت‌های اولیه‌ی بهداشتی